Home » Posts filed under Khu bảo tồn
Hiển thị các bài đăng có nhãn Khu bảo tồn. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Khu bảo tồn. Hiển thị tất cả bài đăng
Biết chúng tôi có ý định thực hiện một chuyến “phượt” đến trung tâm bảo tồn thiên nhiên Tà Kóu (huyện Hàm Thuận Nam, Bình Thuận), một người bạn đang công tác tại thành phố Phan Thiết khuyên tôi nên dành một chút thời gian ghé qua một vùng đất hoang sơ mang tên Bưng Thị. 

Bị hấp dẫn bởi một vài thông tin mà người bạn cung cấp, tôi quyết định dùng xe máy “phóng” thẳng một mạch đến nơi. Không phụ lòng mong mỏi, Bưng Thị đã đón tiếp chúng tôi bằng vô số điều thú vị…
Mặc dù đang là giờ nghỉ trưa nhưng anh Võ Thanh Liêm - người có gần 20 năm gắn bó với khu bảo tồn vẫn niềm nở đón tiếp chúng tôi. Tranh thủ lúc nghỉ ngơi, anh Liêm sơ lược “lý lịch” về “ngôi nhà xanh” của mình.

Như đoán trước được thắc mắc của khách, đến đoạn xưng danh Tà Kóu anh dừng lại khá lâu để giải thích. Anh Liêm cho biết, theo tài liệu còn lưu giữ được thì cái tên Tà Kóu có từ thời Pháp thuộc. Một số nghiên cứu cho thấy, tên gọi này xuất nguồn từ ngôn ngữ của đồng bào dân tộc Chăm. Theo đó, từ Tà có nghĩa là núi, Kóu có nghĩa là già, cũ… cụm nguyên của từ này có nghĩa là “Núi Già”. Ngày nay, để tiện cho việc quảng bá đến công chúng, những người làm công tác du lịch đã “Việt hóa” nó thành Tà Cú cho dễ nhớ.

Đường từ trụ sở trung tâm bảo tồn vào Bưng Thị không xa lắm, chỉ trên dưới 7km đường rừng nhưng rất khó đi. Xe vừa chạm bánh vào con đường rừng đầy cát trắng, anh Liêm dừng lại báo cho tôi biết chúng tôi sắp sửa chinh phục đường… dây thép! So với Quốc lộ 1A con đường này “già” hơn vài trăm tuổi.

Mặc dù đã được hướng dẫn khá kỹ cách chạy xe trên đường đầy cát, song do chưa có kinh nghiệm nên không ít lần tôi bị bỏ lại phía sau khá xa. Một mình giữa rừng, tôi rợn người khi chợt nhớ đến những câu chuyện ly kỳ mà mình đã nghe trước đó.

Anh Xuân, một người mà tôi gặp ở thị trấn Hàm Minh cho biết, trước ngày đất nước thống nhất, khu vực núi Tà Kóu có rất nhiều hổ. Do cuộc sống chủ yếu dựa vào rừng nên hồi ấy chuyện “xung đột” giữa hổ và người diễn ra khá thường xuyên. Trong phần lớn những cuộc giao chiến, con người luôn là kẻ thua cuộc và không ít phải trả giá bằng chính sinh mạng của mình.

< Bưng Thị phong phú thực vật miền nhiệt đới.

Sau gần một tiếng đồng hồ cắt rừng vượt cát, cuối cùng thì vùng đất hoang sơ Bưng Thị cũng hiện ra trước mắt. Vì đang là mùa khô nên phần lớn diện tích vùng Bưng Thị bị bao phủ bởi một màu xám bạc của những trảng cỏ khô. Xen lẫn vào đó là một vài tán cây bụi đầy gai nhọn hoắc.

Bưng Thị được hình thành trên nền đất phù sa cổ, khí hậu tương đối khắc nghiệt với lượng mưa trung bình hàng năm chỉ trên dưới 100ml. Đó là lý do mà chỉ có cỏ và loài găng gai là có khả năng sinh trưởng tốt. Theo nhiều người tên gọi Bưng Thị xuất phát từ việc vùng bưng này có nhiều cây thị hoang sinh sống. Hiện vẫn còn một số cá thể loài này sinh trưởng quanh vùng đệm nhưng số lượng không còn nhiều như trước.

Nếu đi qua vùng trảng cỏ Bưng Thị vào dịp sáng sớm hoặc chiều tối, du khách sẽ có dịp nhìn thấy những gia đình chim công, gà lôi hồng tía - hai loài chim đặc hữu của vùng này nhởn nhơ tìm mồi. Bưng Thị có một quần thể khá đa dạng với nhiều loài động vật quý hiếm. Hệ động vật ít nhất 30 loài thú, 100 loài chim, 54 loài lưỡng cư và bò sát, 174 loài côn trùng... Hệ thực vật có 751 loài và có ít nhất 15 loài thực vật quý hiếm.

Nếu như trên cạn là cát trắng nóng bỏng đặc trưng sa mạc thì chỉ cách đấy vài bước chân nó là thế giới của vô số loài động, thực vật miền nhiệt đới. Chỉ cho tôi một vùng đầm lầy bị bao phủ bởi cỏ dại và tràm nước (loại cây đặc trưng của vùng Đồng Tháp Mười) trước mặt. Để đo độ sâu mực nước vùng đầm lầy Bưng Thị là điều không thể. Bởi chưa từng có ai vượt qua được những bãi lầy dày hàng chục mét để vào sâu bên trong.

< Khu vực đầm lầy.

Do nằm trong khu vực vành đai núi lửa nên nước ở Bưng Thị chứa khá nhiều khoáng chất. Chưa có một nghiên cứu chính thức, song nhiều người cho rằng chính nhờ nguồn nước này mà quả thanh long Hàm Thuận Nam ngon ngọt, trở thành đặc sản nổi tiếng khắp cả nước.

Sau gần ba tiếng đồng hồ lang thang quanh Bưng Thị, trước khi quay trở ra, chúng tôi “tự thưởng” cho mình một chầu trứng luộc bằng chính dòng nước suối nóng bỏng được lấy trực tiếp từ lòng đất. Được các nhà khảo sát địa chất khoan thăm dò vào năm 1979, dòng nước suối này có nhiệt độ khoảng 800C, đủ khả năng làm chín một quả trứng trong vòng 20 phút.

Theo Nguyễn Minh (Phunuonline)

“Phượt” về Bưng Thị

· Tags >> , ,

Biết chúng tôi có ý định thực hiện một chuyến “phượt” đến trung tâm bảo tồn thiên nhiên Tà Kóu (huyện Hàm Thuận Nam, Bình Thuận), một người bạn đang công tác tại thành phố Phan Thiết khuyên tôi nên dành một chút thời gian ghé qua một vùng đất hoang sơ mang tên Bưng Thị. 

Bị hấp dẫn bởi một vài thông tin mà người bạn cung cấp, tôi quyết định dùng xe máy “phóng” thẳng một mạch đến nơi. Không phụ lòng mong mỏi, Bưng Thị đã đón tiếp chúng tôi bằng vô số điều thú vị…
Mặc dù đang là giờ nghỉ trưa nhưng anh Võ Thanh Liêm - người có gần 20 năm gắn bó với khu bảo tồn vẫn niềm nở đón tiếp chúng tôi. Tranh thủ lúc nghỉ ngơi, anh Liêm sơ lược “lý lịch” về “ngôi nhà xanh” của mình.

Như đoán trước được thắc mắc của khách, đến đoạn xưng danh Tà Kóu anh dừng lại khá lâu để giải thích. Anh Liêm cho biết, theo tài liệu còn lưu giữ được thì cái tên Tà Kóu có từ thời Pháp thuộc. Một số nghiên cứu cho thấy, tên gọi này xuất nguồn từ ngôn ngữ của đồng bào dân tộc Chăm. Theo đó, từ Tà có nghĩa là núi, Kóu có nghĩa là già, cũ… cụm nguyên của từ này có nghĩa là “Núi Già”. Ngày nay, để tiện cho việc quảng bá đến công chúng, những người làm công tác du lịch đã “Việt hóa” nó thành Tà Cú cho dễ nhớ.

Đường từ trụ sở trung tâm bảo tồn vào Bưng Thị không xa lắm, chỉ trên dưới 7km đường rừng nhưng rất khó đi. Xe vừa chạm bánh vào con đường rừng đầy cát trắng, anh Liêm dừng lại báo cho tôi biết chúng tôi sắp sửa chinh phục đường… dây thép! So với Quốc lộ 1A con đường này “già” hơn vài trăm tuổi.

Mặc dù đã được hướng dẫn khá kỹ cách chạy xe trên đường đầy cát, song do chưa có kinh nghiệm nên không ít lần tôi bị bỏ lại phía sau khá xa. Một mình giữa rừng, tôi rợn người khi chợt nhớ đến những câu chuyện ly kỳ mà mình đã nghe trước đó.

Anh Xuân, một người mà tôi gặp ở thị trấn Hàm Minh cho biết, trước ngày đất nước thống nhất, khu vực núi Tà Kóu có rất nhiều hổ. Do cuộc sống chủ yếu dựa vào rừng nên hồi ấy chuyện “xung đột” giữa hổ và người diễn ra khá thường xuyên. Trong phần lớn những cuộc giao chiến, con người luôn là kẻ thua cuộc và không ít phải trả giá bằng chính sinh mạng của mình.

< Bưng Thị phong phú thực vật miền nhiệt đới.

Sau gần một tiếng đồng hồ cắt rừng vượt cát, cuối cùng thì vùng đất hoang sơ Bưng Thị cũng hiện ra trước mắt. Vì đang là mùa khô nên phần lớn diện tích vùng Bưng Thị bị bao phủ bởi một màu xám bạc của những trảng cỏ khô. Xen lẫn vào đó là một vài tán cây bụi đầy gai nhọn hoắc.

Bưng Thị được hình thành trên nền đất phù sa cổ, khí hậu tương đối khắc nghiệt với lượng mưa trung bình hàng năm chỉ trên dưới 100ml. Đó là lý do mà chỉ có cỏ và loài găng gai là có khả năng sinh trưởng tốt. Theo nhiều người tên gọi Bưng Thị xuất phát từ việc vùng bưng này có nhiều cây thị hoang sinh sống. Hiện vẫn còn một số cá thể loài này sinh trưởng quanh vùng đệm nhưng số lượng không còn nhiều như trước.

Nếu đi qua vùng trảng cỏ Bưng Thị vào dịp sáng sớm hoặc chiều tối, du khách sẽ có dịp nhìn thấy những gia đình chim công, gà lôi hồng tía - hai loài chim đặc hữu của vùng này nhởn nhơ tìm mồi. Bưng Thị có một quần thể khá đa dạng với nhiều loài động vật quý hiếm. Hệ động vật ít nhất 30 loài thú, 100 loài chim, 54 loài lưỡng cư và bò sát, 174 loài côn trùng... Hệ thực vật có 751 loài và có ít nhất 15 loài thực vật quý hiếm.

Nếu như trên cạn là cát trắng nóng bỏng đặc trưng sa mạc thì chỉ cách đấy vài bước chân nó là thế giới của vô số loài động, thực vật miền nhiệt đới. Chỉ cho tôi một vùng đầm lầy bị bao phủ bởi cỏ dại và tràm nước (loại cây đặc trưng của vùng Đồng Tháp Mười) trước mặt. Để đo độ sâu mực nước vùng đầm lầy Bưng Thị là điều không thể. Bởi chưa từng có ai vượt qua được những bãi lầy dày hàng chục mét để vào sâu bên trong.

< Khu vực đầm lầy.

Do nằm trong khu vực vành đai núi lửa nên nước ở Bưng Thị chứa khá nhiều khoáng chất. Chưa có một nghiên cứu chính thức, song nhiều người cho rằng chính nhờ nguồn nước này mà quả thanh long Hàm Thuận Nam ngon ngọt, trở thành đặc sản nổi tiếng khắp cả nước.

Sau gần ba tiếng đồng hồ lang thang quanh Bưng Thị, trước khi quay trở ra, chúng tôi “tự thưởng” cho mình một chầu trứng luộc bằng chính dòng nước suối nóng bỏng được lấy trực tiếp từ lòng đất. Được các nhà khảo sát địa chất khoan thăm dò vào năm 1979, dòng nước suối này có nhiệt độ khoảng 800C, đủ khả năng làm chín một quả trứng trong vòng 20 phút.

Theo Nguyễn Minh (Phunuonline)

Trong chuyến khảo sát tháng 10 vừa qua, chuyên gia lâm nghiệp Vũ Văn Dũng đánh giá với lợi thế về địa hình, khí hậu và điều kiện nhân văn, cảnh quan thiên nhiên và môi trường sinh thái, Phia Oắc – Phia Đén có đủ các tiêu chí, thậm chí thừa tiêu chí, để trở thành vườn quốc gia thứ 31 của Việt Nam.

Đề xuất Phia Oắc - Phia Đén trở thành vườn quốc gia

Theo quy định hiện hành, các khu rừng quý phải có diện tích từ 15.000ha rừng trở lên thì Chính phủ mới công nhận là rừng đặc dụng (sau đó có thể xây dựng vườn quốc gia).

Còn theo Quyết định số 194/CT của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ký ngày 9/8/1986 “Khu bảo tồn thiên nhiên” núi Phia Oắc – Phia Đén được thành lập bao gồm sáu đơn vị hành chính gồm thị trấn Tĩnh Túc và các xã Quang Thành, Phan Thanh, Vũ Nông, Thành Công, Hưng Đạo (thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng) nhằm bảo vệ khu rừng “á nhiệt đới lá rộng xen lá kim núi thấp”, phân bố chủ yếu từ độ cao 1000m đến 1931m (đỉnh Phia Oắc). Diện tích ghi trong quyết định là 10.000ha. Còn theo số liệu do ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, cung cấp thì diện tích rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén là 10.261ha (theo quy hoạch phân chia 3 loại rừng năm 2008 của tỉnh).

Hiện nay ở Việt Nam có 12 bộ thú trên cạn. Ở rừng núi Bắc Bộ có 10 bộ thì vùng núi Phia Oắc-Phia Đén đã xác định sự hiện diện các loài thuộc 8 bộ, chiếm 66,7% số bộ thú của Việt Nam; với số loài đã biết là 87 loài/300 loài, chiếm 29% tổng số loài thú trên cạn của cả nước. Nếu so với một số vườn quốc gia Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc) có 52 loài; vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn) 65 loài; khu bảo tồn Hữu Liên (Lạng Sơn) có 73 loài, thì đa dạng thành phần loài thú Phia Oắc là rất cao. Trong số đó có ít nhất 24 loài thú thuộc diện quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam năm 2007 và Danh mục Đỏ Thế giới năm 2011 và trong các phụ lục IB, IIB của Nghị định 32/2006/NĐ-CP, Nghị định về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Cùng với đó là 11 loài chim quý hiếm, 14 loài bò sát và 7 loài côn trùng quý hiếm. Đây chính là di sản, là báu vật của núi rừng Phia Oắc cần được ưu tiên bảo tồn.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, Phia Oắc – Phia Đén là khu rừng còn giữ được nhiều nét nguyên sinh, bởi các hệ sinh thái rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi cao, rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi thấp, rừng hỗn giao gỗ - tre nứa, cấu trúc bốn tầng với độ che phủ lớn. Đặc biệt có một số hệ sinh thái đặc trưng cho vùng núi cao như hệ sinh thái rừng lùn, rừng rêu. Trong thảm cỏ hàng nghìn loài thực vật, trong đó có một số loài cây có giá trị kinh tế và giá trị bảo tồn cao như cây gù hương hay còn gọi là re hương; lát hoa, sến mật, nghiến, dẻ tùng, cùng với nhiều cây thuốc quý, quần thể phong lan đa dạng, cây cho quả, như trám trắng, trám đen, bứa, dọc, dâu da, vải, nhãn rừng, sung, vả, me... với các thảm xanh bốn mùa tươi tốt, là nơi tạo điều kiện sinh tồn cho khu hệ động vật hoang dã.

Dựa theo các tiêu chí phân cấp vườn quốc gia tại điều 17, Luật Đa dạng Sinh học số 20/2008/QH12 ngày 13/11/2008 được Quốc hội Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 4, nhóm tác giả đã đề xuất xây dựng thành vườn quốc gia Phi Oắc – Phia Đén có diện tích là 20.480 ha trong đó rừng nguyên sinh là 9.500ha trên địa phận của các xã Ca Thành, Triệu Nguyên, Vũ Nông, Mai Long, Phan Thanh, Quang Thành, Thành Công, và thị trấn Tĩnh Túc.


< Các nhà khoa học, nhà bảo tồn, và các chuyên gia lâm nghiệp đều có chung nhận định rằng Phia Oắc – Phia Đén hoàn toàn xứng đáng quy hoạch thành vườn quốc gia.

Vùng đề xuất xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén là vùng núi có địa hình phân cắt phức tạp với các dãy núi nhấp nhô uốn lượn vòng cung, núi đá dựng đứng hiểm trở trùng điệp nối tiếp nhau, được che phủ gần như hoàn toàn bằng những thảm rừng nguyên sinh mưa mùa và mưa ẩm á nhiệt đới xanh ngút ngàn. Vùng đề xuất xây dựng thành vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén là nơi sinh sống thường xuyên không chỉ của một loài mà 16 loài thực vật và 56 loài động vật quý hiếm có giá trị bảo tồn cao.

Trước đề xuất trên, ông Nguyễn Sinh Cung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp&Phát triển Nông thôn tỉnh Cao Bằng, đề nghị các nhà khoa học cần xem xét lại diện tích, nếu trên 20.000 thì cao quá mà chỉ từ 13.000 đến 14.000ha thì dễ quản lý hơn. Trong vùng Phia Oắc – Phia Đén dân số năm 2010 là 32.064 người. Mật độ dân số trung bình là 50,6 người/km2 (trừ xã Bình Lãng của huyện Thông Nông). Hai thị trấn Tĩnh Túc, Nguyên Bình và các xã Thái Học, Vũ Nông, Thể Dục, Mai Long, Minh Thanh, Tam Kim có mật độ dân cư cao, lớn hơn mật độ trung bình của vùng, đó cũng là các khu vực có đất nông nghiệp nhiều, dân cư tập trung thành từng cụm lớn với sản xuất nông nghiệp là chính. Trong vùng dân tộc Dao nhiều nhất, chiếm 48,62%; Nùng 23%; Tày, 14%; Mông 1%.

Đánh giá sau chuyến khảo sát thứ sáu kết hợp các ý kiến tại hội thảo “Phia Oắc-Phia Đén – Báu vật thiên nhiên quốc gia” diễn ra trong tháng 10 ở Cao Bằng, các nhà khoa học, nhà bảo tồn, và các chuyên gia lâm nghiệp đều có chung nhận định rằng nơi đây hoàn toàn xứng đáng quy hoạch thành vườn quốc gia.

Ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, cho biết qua khảo sát thực tế kết hợp với những tài liệu thu thập được, các nhà khoa học đánh giá hiện nay rừng bị chặt phá ngày càng mạnh mẽ, khai thác quặng, đa dạng sinh học vùng Phia Oắc – Phia Đén đã và đang bị suy giảm đáng kể. Nếu không kịp thời ngăn chặn nạn “quặng tặc” hoặc các giải pháp quản lý, bảo vệ và bảo tồn theo các quy chế của vườn quốc gia không sớm được quy hoạch và quyết định thì các báu vật  của Phia Oắc – Phia Đén, đặc biệt sản phẩm du lịch cực kỳ quý giá sẽ bị suy giảm hoặc mất mát.

Việc điều tra, đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế - xã hội vùng Phia Oắc-Phia Đén là rất cần thiết nhằm đánh giá chính xác tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tài nguyên đa dạng sinh học; xác định và khoanh vùng các hệ sinh thái đặc thù; các loài động vật quý hiếm và đặc hữu đang bị đe dọa nghiêm trọng. Trên cơ sở đó, có thể đề xuất các giải pháp, hoạch định bảo tồn, bảo vệ những giá trị quý giá của tài nguyên đa dạng sinh học mà thiên nhiên đã ban tặng Phia Oắc - Phia Đén, tỉnh Cao Bằng nói riêng và vùng Đông Bắc Việt Nam nói chung.

Ông Long Văn Bằng chia sẻ: Trải qua hơn 20 năm công tác tôi đã đi hầu hết các huyện trong tỉnh Cao Bằng (trước đây tôi công tác ở Đoàn điều tra quy hoạch Lâm nghiệp Cao Bằng) chưa thấy nơi nào có rừng phân bố tập trung với diện tích lớn (trên 7.000 ha) như ở khu rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén. Tôi cũng có nhiều đợt đi tuần tra ở nhiều khu vực, địa điểm khác nhau trong khu rừng thấy tính đa dạng sinh học ở đây rất cao, nhiều loài cây có thể chưa biết tên, cấu trúc rừng nhiều tầng, đặc biệt là rừng rêu ở phía trên đỉnh Phia Oắc có lẽ ít nơi nào có được, rừng nguyên sinh khu vực Ca Mi – Tĩnh Túc, Khuổi Má - Thành Công có cây cao tới 30-35m đường kính 50 - 60 cm.

Nhiều cây có tên trong sách đỏ như cây gù hương, theo người dân địa phương gọi là cây mạy vác thì hiện nay cây còn sống là không tồn tại, nhưng theo đoàn Phân viện Điều tra Quy hoạch Đông Bắc Bộ khảo sát tháng 5/2012 (để xây dựng dự án bảo vệ và phát rừng đặc dụng giai đoạn 2013 -2020) thì khẳng định cây gù hương hiện nay vẫn còn cây gỗ lớn và cây tái sinh. Ngoài ra còn có cây bảy lá một hoa, lan kim tuyến cũng có tên trong sách đỏ, cây thảo quả, xa nhân…. Về chim thì có gà so ngực gụ cũng có tên trong sách đỏ. Về côn trùng có cua bay hoa, bọ hung sừng chữ Y, bọ hung ba sừng, cặp kìm sừng đao, bọ lá có tên trong sách đỏ và nhiều loài bướm lạ, đẹp chưa biết tên. Qua một thời gian chưa phải là nhiều tôi cũng biết được đôi chút về khu rừng Phia Oắc - Phia Đén, để biết được nhiều bí ẩn về khu rừng Phia Oắc - Phia Đén phải nhờ đến nhiều nhà khoa học, nhiều nhà nghiên cứu và thời gian dài thì câu trả lời sẽ rõ.

Theo đánh giá của ông Bằng, đề tài “Nghiên cứu, điều tra đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam xây dựng là rất khả thi. Các nhà khoa học của Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường&Tổ chức Lãnh thổ đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát, nghiên cứu có quy mô, đánh giá được thực trạng đa dạng sinh học, các giá trị đặc biệt thiên nhiên hiện có. Nhiều loài thực vật, động vật quý hiếm có tên trong sách đỏ và trong “Nghị định 32” chiếm tỷ lệ cao hơn so với nhiều khu rừng đặc dụng lân cận; Thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên đáp ứng được các tiêu chí theo Nghị định số 117/2010/NĐ – CP, ngày 24/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức và quản lý rừng đặc dụng và Luật Đa dạng Sinh học năm 2008 đủ cơ sở khoa học để xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén.

Hết



Korean Air! - Theo Mạnh Cường (Tinmoitruong), internet

Rừng Phia Oắc - Phia Đén (P4)

· Tags >> ,

Trong chuyến khảo sát tháng 10 vừa qua, chuyên gia lâm nghiệp Vũ Văn Dũng đánh giá với lợi thế về địa hình, khí hậu và điều kiện nhân văn, cảnh quan thiên nhiên và môi trường sinh thái, Phia Oắc – Phia Đén có đủ các tiêu chí, thậm chí thừa tiêu chí, để trở thành vườn quốc gia thứ 31 của Việt Nam.

Đề xuất Phia Oắc - Phia Đén trở thành vườn quốc gia

Theo quy định hiện hành, các khu rừng quý phải có diện tích từ 15.000ha rừng trở lên thì Chính phủ mới công nhận là rừng đặc dụng (sau đó có thể xây dựng vườn quốc gia).

Còn theo Quyết định số 194/CT của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tướng Chính phủ) ký ngày 9/8/1986 “Khu bảo tồn thiên nhiên” núi Phia Oắc – Phia Đén được thành lập bao gồm sáu đơn vị hành chính gồm thị trấn Tĩnh Túc và các xã Quang Thành, Phan Thanh, Vũ Nông, Thành Công, Hưng Đạo (thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng) nhằm bảo vệ khu rừng “á nhiệt đới lá rộng xen lá kim núi thấp”, phân bố chủ yếu từ độ cao 1000m đến 1931m (đỉnh Phia Oắc). Diện tích ghi trong quyết định là 10.000ha. Còn theo số liệu do ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, cung cấp thì diện tích rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén là 10.261ha (theo quy hoạch phân chia 3 loại rừng năm 2008 của tỉnh).

Hiện nay ở Việt Nam có 12 bộ thú trên cạn. Ở rừng núi Bắc Bộ có 10 bộ thì vùng núi Phia Oắc-Phia Đén đã xác định sự hiện diện các loài thuộc 8 bộ, chiếm 66,7% số bộ thú của Việt Nam; với số loài đã biết là 87 loài/300 loài, chiếm 29% tổng số loài thú trên cạn của cả nước. Nếu so với một số vườn quốc gia Tam Đảo (tỉnh Vĩnh Phúc) có 52 loài; vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn) 65 loài; khu bảo tồn Hữu Liên (Lạng Sơn) có 73 loài, thì đa dạng thành phần loài thú Phia Oắc là rất cao. Trong số đó có ít nhất 24 loài thú thuộc diện quý hiếm có tên trong Sách đỏ Việt Nam năm 2007 và Danh mục Đỏ Thế giới năm 2011 và trong các phụ lục IB, IIB của Nghị định 32/2006/NĐ-CP, Nghị định về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Cùng với đó là 11 loài chim quý hiếm, 14 loài bò sát và 7 loài côn trùng quý hiếm. Đây chính là di sản, là báu vật của núi rừng Phia Oắc cần được ưu tiên bảo tồn.

Theo đánh giá của các nhà khoa học, Phia Oắc – Phia Đén là khu rừng còn giữ được nhiều nét nguyên sinh, bởi các hệ sinh thái rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi cao, rừng kín thường xanh mưa ẩm á nhiệt đới núi thấp, rừng hỗn giao gỗ - tre nứa, cấu trúc bốn tầng với độ che phủ lớn. Đặc biệt có một số hệ sinh thái đặc trưng cho vùng núi cao như hệ sinh thái rừng lùn, rừng rêu. Trong thảm cỏ hàng nghìn loài thực vật, trong đó có một số loài cây có giá trị kinh tế và giá trị bảo tồn cao như cây gù hương hay còn gọi là re hương; lát hoa, sến mật, nghiến, dẻ tùng, cùng với nhiều cây thuốc quý, quần thể phong lan đa dạng, cây cho quả, như trám trắng, trám đen, bứa, dọc, dâu da, vải, nhãn rừng, sung, vả, me... với các thảm xanh bốn mùa tươi tốt, là nơi tạo điều kiện sinh tồn cho khu hệ động vật hoang dã.

Dựa theo các tiêu chí phân cấp vườn quốc gia tại điều 17, Luật Đa dạng Sinh học số 20/2008/QH12 ngày 13/11/2008 được Quốc hội Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa XII thông qua tại kỳ họp thứ 4, nhóm tác giả đã đề xuất xây dựng thành vườn quốc gia Phi Oắc – Phia Đén có diện tích là 20.480 ha trong đó rừng nguyên sinh là 9.500ha trên địa phận của các xã Ca Thành, Triệu Nguyên, Vũ Nông, Mai Long, Phan Thanh, Quang Thành, Thành Công, và thị trấn Tĩnh Túc.


< Các nhà khoa học, nhà bảo tồn, và các chuyên gia lâm nghiệp đều có chung nhận định rằng Phia Oắc – Phia Đén hoàn toàn xứng đáng quy hoạch thành vườn quốc gia.

Vùng đề xuất xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén là vùng núi có địa hình phân cắt phức tạp với các dãy núi nhấp nhô uốn lượn vòng cung, núi đá dựng đứng hiểm trở trùng điệp nối tiếp nhau, được che phủ gần như hoàn toàn bằng những thảm rừng nguyên sinh mưa mùa và mưa ẩm á nhiệt đới xanh ngút ngàn. Vùng đề xuất xây dựng thành vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén là nơi sinh sống thường xuyên không chỉ của một loài mà 16 loài thực vật và 56 loài động vật quý hiếm có giá trị bảo tồn cao.

Trước đề xuất trên, ông Nguyễn Sinh Cung, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp&Phát triển Nông thôn tỉnh Cao Bằng, đề nghị các nhà khoa học cần xem xét lại diện tích, nếu trên 20.000 thì cao quá mà chỉ từ 13.000 đến 14.000ha thì dễ quản lý hơn. Trong vùng Phia Oắc – Phia Đén dân số năm 2010 là 32.064 người. Mật độ dân số trung bình là 50,6 người/km2 (trừ xã Bình Lãng của huyện Thông Nông). Hai thị trấn Tĩnh Túc, Nguyên Bình và các xã Thái Học, Vũ Nông, Thể Dục, Mai Long, Minh Thanh, Tam Kim có mật độ dân cư cao, lớn hơn mật độ trung bình của vùng, đó cũng là các khu vực có đất nông nghiệp nhiều, dân cư tập trung thành từng cụm lớn với sản xuất nông nghiệp là chính. Trong vùng dân tộc Dao nhiều nhất, chiếm 48,62%; Nùng 23%; Tày, 14%; Mông 1%.

Đánh giá sau chuyến khảo sát thứ sáu kết hợp các ý kiến tại hội thảo “Phia Oắc-Phia Đén – Báu vật thiên nhiên quốc gia” diễn ra trong tháng 10 ở Cao Bằng, các nhà khoa học, nhà bảo tồn, và các chuyên gia lâm nghiệp đều có chung nhận định rằng nơi đây hoàn toàn xứng đáng quy hoạch thành vườn quốc gia.

Ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, cho biết qua khảo sát thực tế kết hợp với những tài liệu thu thập được, các nhà khoa học đánh giá hiện nay rừng bị chặt phá ngày càng mạnh mẽ, khai thác quặng, đa dạng sinh học vùng Phia Oắc – Phia Đén đã và đang bị suy giảm đáng kể. Nếu không kịp thời ngăn chặn nạn “quặng tặc” hoặc các giải pháp quản lý, bảo vệ và bảo tồn theo các quy chế của vườn quốc gia không sớm được quy hoạch và quyết định thì các báu vật  của Phia Oắc – Phia Đén, đặc biệt sản phẩm du lịch cực kỳ quý giá sẽ bị suy giảm hoặc mất mát.

Việc điều tra, đánh giá tổng hợp điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế - xã hội vùng Phia Oắc-Phia Đén là rất cần thiết nhằm đánh giá chính xác tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là tài nguyên đa dạng sinh học; xác định và khoanh vùng các hệ sinh thái đặc thù; các loài động vật quý hiếm và đặc hữu đang bị đe dọa nghiêm trọng. Trên cơ sở đó, có thể đề xuất các giải pháp, hoạch định bảo tồn, bảo vệ những giá trị quý giá của tài nguyên đa dạng sinh học mà thiên nhiên đã ban tặng Phia Oắc - Phia Đén, tỉnh Cao Bằng nói riêng và vùng Đông Bắc Việt Nam nói chung.

Ông Long Văn Bằng chia sẻ: Trải qua hơn 20 năm công tác tôi đã đi hầu hết các huyện trong tỉnh Cao Bằng (trước đây tôi công tác ở Đoàn điều tra quy hoạch Lâm nghiệp Cao Bằng) chưa thấy nơi nào có rừng phân bố tập trung với diện tích lớn (trên 7.000 ha) như ở khu rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén. Tôi cũng có nhiều đợt đi tuần tra ở nhiều khu vực, địa điểm khác nhau trong khu rừng thấy tính đa dạng sinh học ở đây rất cao, nhiều loài cây có thể chưa biết tên, cấu trúc rừng nhiều tầng, đặc biệt là rừng rêu ở phía trên đỉnh Phia Oắc có lẽ ít nơi nào có được, rừng nguyên sinh khu vực Ca Mi – Tĩnh Túc, Khuổi Má - Thành Công có cây cao tới 30-35m đường kính 50 - 60 cm.

Nhiều cây có tên trong sách đỏ như cây gù hương, theo người dân địa phương gọi là cây mạy vác thì hiện nay cây còn sống là không tồn tại, nhưng theo đoàn Phân viện Điều tra Quy hoạch Đông Bắc Bộ khảo sát tháng 5/2012 (để xây dựng dự án bảo vệ và phát rừng đặc dụng giai đoạn 2013 -2020) thì khẳng định cây gù hương hiện nay vẫn còn cây gỗ lớn và cây tái sinh. Ngoài ra còn có cây bảy lá một hoa, lan kim tuyến cũng có tên trong sách đỏ, cây thảo quả, xa nhân…. Về chim thì có gà so ngực gụ cũng có tên trong sách đỏ. Về côn trùng có cua bay hoa, bọ hung sừng chữ Y, bọ hung ba sừng, cặp kìm sừng đao, bọ lá có tên trong sách đỏ và nhiều loài bướm lạ, đẹp chưa biết tên. Qua một thời gian chưa phải là nhiều tôi cũng biết được đôi chút về khu rừng Phia Oắc - Phia Đén, để biết được nhiều bí ẩn về khu rừng Phia Oắc - Phia Đén phải nhờ đến nhiều nhà khoa học, nhiều nhà nghiên cứu và thời gian dài thì câu trả lời sẽ rõ.

Theo đánh giá của ông Bằng, đề tài “Nghiên cứu, điều tra đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam xây dựng là rất khả thi. Các nhà khoa học của Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường&Tổ chức Lãnh thổ đã tiến hành nhiều cuộc khảo sát, nghiên cứu có quy mô, đánh giá được thực trạng đa dạng sinh học, các giá trị đặc biệt thiên nhiên hiện có. Nhiều loài thực vật, động vật quý hiếm có tên trong sách đỏ và trong “Nghị định 32” chiếm tỷ lệ cao hơn so với nhiều khu rừng đặc dụng lân cận; Thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên đáp ứng được các tiêu chí theo Nghị định số 117/2010/NĐ – CP, ngày 24/12/2010 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức và quản lý rừng đặc dụng và Luật Đa dạng Sinh học năm 2008 đủ cơ sở khoa học để xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén.

Hết



Korean Air! - Theo Mạnh Cường (Tinmoitruong), internet

Nói đến Phia Oắc - Phia Đén là nói đến một vùng di sản thiên nhiên độc đáo và giàu có - một báu vật trời đất ban tặng cho Cao Bằng. Không phải ngẫu nhiên mà ngay từ những năm đầu của thế kỷ XX, người Pháp đã đến đây khai phá và tôn vinh giá trị của vùng Phia Oắc.

Đánh thức Phia Oắc – Phia Đén

Ngoài việc khai thác tài nguyên khoáng sản, với điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, người Pháp đã chọn nơi đây làm nơi nghỉ mát. Ngày nay đến đây, chúng ta vẫn còn bắt gặp những dấu tích của các khu biệt thự cổ xây bằng đá tảng và bê tông bề thế, vững chắc ẩn hiện trong khu rừng thông cổ thụ đầy mộng mơ.

Điển hình là nhà Đỏ (Tatsloom) tại khu vực Phia Đén. Gần khu nhà đỏ, người ta mới phát hiện một ngôi miếu cổ có tên gọi “vọng tiên cung”, rộng 20m2. Bên ngoài và trong miếu đều có hoành phi, câu đối bằng chữ Hán với kiến trúc độc đáo. Bên ngoài miếu có câu “Cung tiên vọng” (ngóng nhìn cung tiên), có 2 cặp câu đối, một cặp tại cửa ra vào, một cặp phía ngoài hai bên thành miếu. Theo người dân vùng Phia Đén, trên đỉnh núi Phia Oắc còn có bàn đá là nơi tiên ông đánh cờ, dưới chân núi có dòng suối trong xanh là nơi có thể nơi cung nữ giáng trần xuống tắm.

Ngoài ra còn có các khu nghỉ dưỡng cuối tuần, các biệt thự xây bằng đá tảng từ thời Pháp và trước đó của người Hoa. Nơi đây vẫn còn lưu giữ một số địa danh nghỉ mát của thực dân Pháp được nhiều người biết đến như khu nghỉ mát cuối tuần nhà Đỏ (xã Thành Công) và của người Hoa (nhà Tài Soỏng ở xã Phan Thanh).

< Với điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, người Pháp đã chọn nơi đây làm nơi nghỉ mát, điển hình là nhà Đỏ (Tatsloom) tại khu vực Phia Đén.

Một dấu ấn lịch sử cũng được ghi nhận ở nơi đây là vào ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo thuộc huyện Nguyên Bình, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã được thành lập với 34 chiến sỹ do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy. Đây là đơn vị đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng và là tiền thân của quân đội nhân dân Việt Nam “Trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Ông Long Văn Bằng cho hay sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng thì số khách đến tham quan nhiều hơn, bởi vì có đường ô tô lên đến đỉnh cao 1931mét. Trên đỉnh cao Phia Oắc nói riêng và toàn bộ khu rừng đặc dụng nói chung có khí hậu mát mẻ về mùa hè, mùa đông có tuyết rơi, khí hậu trong lành, nhiều loài cây, loài hoa, nhiều loài côn trùng đẹp thuộc loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ năm 2007. Do vậy thu hút được nhiều khách trong nước và nước ngoài đến tham quan nghiên cứu.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, Trưởng ban Phản biện Xã hội – Hội Bảo vệ Thiên nhiên & Môi trường Việt Nam, Phia Oắc – Phia Đén có nhiều tài nguyên du lịch đa dạng có thể phát triển nhiều loại hình du lịch với bản sắc riêng. Mặc dù vậy hiện nay du lịch sinh thái và các loại hình du lịch khác ở vùng núi Phia Oắc – Phia Đén còn ở dạng tiềm năng, vì hầu như chưa có cơ sở dịch vụ du lịch cũng như chưa đưa vào thị trường du lịch.

Hiện nay đề tài “Điều tra, nghiên cứu, đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường&Tổ chức Lãnh thổ đang thực hiện đã phác thảo được 15 tuyến du lịch tạm ghép vào một số tuyến sau đây.

Tuyến ngã ba Phia Đén – Tham quan trạm phát sóng quốc gia trên đỉnh Phia Oắc, tham quan các hệ sinh thái rừng nguyên sinh thường xanh, rừng thần tiên (rừng rêu núi cao), các vách đá granite phức hệ Phia Oắc, thác nước, hầm khai thác volfram thời Pháp, có thể xây dựng thêm các trạm nghỉ - ngắm cảnh kiểu “nghênh phong đình” dọc đường lên đài phát sóng quốc gia.

Tuyến ngã ba Nà Phặc – Phia Đén – Tĩnh Túc: Tham quan các di tích của nền lịch sử khai khoáng và nghỉ dưỡng Cao Bằng: Nhà Đỏ, nhà Tài Soỏng, bức tường sót lại của nhà nghỉ dành cho toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (1857 - 1932) dịp lên thăm mỏ thiếc Tĩnh Túc, mỏ thiếc Tĩnh Túc (là mỏ đầu tiên của ngành khai khoáng Việt Nam) với bức tượng Bác Hồ bằng đồng được xây dựng nhân kỷ niệm 52 năm (15/9/1958 – 15/9/2010) ngày Bác Hồ về thăm mỏ thiếc Tĩnh Túc.

Tuyến xã Mai Long: Tiềm năng có các điểm du lịch leo núi mạo hiểm, trekking, thăm các hang động karst hiện và ngầm và homestay.

< Sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng thì số khách đến tham quan nhiều hơn, bởi vì có đường ô tô lên đến đỉnh cao 1931mét.

Cùng với điều kiện cảnh quan sinh thái thuận lợi đối với phát triển du lịch của vùng Phia Oắc – Phia Đén, điều kiện khí hậu ở đây nhìn chung khá thích hợp, thuận lợi cho cho các hoạt động tham quan, du lịch và nghỉ dưỡng. Nhất là vùng núi trên 1.000m (tại làng Phia Đén xã Thành Công) có thể chọn làm nơi xây nhà nghỉ dưỡng để bồi bổ sức khỏe, phục hồi và điều dưỡng bệnh. Nếu như rừng đặc dụng vùng Phia Oắc – Phia Đén được mở rộng ra các vùng phụ cận sáu xã thuộc huyện Nguyên Bình như Quang Thành, Thành Công, Phan Thanh, Thị trấn Tĩnh Túc, Vũ Nông, và Hưng Đạo. Từ đó có kế hoạch xây dựng các khu nghỉ dưỡng, tham quan, học tập của các trường đại học, phổ thông và du lịch sinh thái của Cao Bằng, vùng Đông Bắc, và cả nước. Tham quan danh lam thắng cảnh, khu di tích lịch sử, văn hóa của Cao Bằng như lịch sử khu rừng Trần Hưng Đạo, hang Pắc Bó, hồ Thăng Hen, thác Bản Giốc, Động Ngườm Ngao của Cao Bằng.

Tuy có vị trí thuận lợi cho biệc giao lưu hàng hóa và các hoạt động du lịch lịch sử, sinh thái nhưng chưa được phát triển rộng. Trong huyện Nguyên Bình có 368 cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại, du lịch thì toàn bộ là của tư nhân, kinh doanh nhỏ lẻ. Mặc dù vị trí thuận lợi cho các tuyến du lịch liên kết với xung quanh nhưng hiện nay vẫn chưa có cơ sở tổ chức du lịch và nghỉ dưỡng.

Với lợi thế về địa hình, khí hậu và điều kiện nhân văn, cảnh quan thiên nhiên và môi trường sinh thái, vùng Phia Oắc - Phia Đén là nơi hội tụ những yếu tố đặc trưng rất thích hợp để phát triển du lịch sinh thái bền vững. Rõ ràng, giá trị về rừng và đa dạng sinh học của khu rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén có đầy tiềm năng về phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghiên cứu khoa học tự nhiên và xã hội.

Vì vậy, việc quy hoạch, xây dựng vùng Phia Oắc - Phia Đén trở thành khu danh lam thắng cảnh, khu du lịch sinh thái là việc làm hết sức cần thiết, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ và bền vững cho du lịch của tỉnh Cao Bằng, góp phần khẳng định vai trò là một ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh trong tương lai. Đồng thời sẽ góp phần làm thay đổi về đời sống vật chất và tinh thần của cộng đồng dân cư trong vùng.

Việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ được hệ sinh thái rừng tự nhiên đặc thù của vùng Phia Oắc - Phia Đén chính là phục vụ kinh tế - xã hội bền vững trong đó có phát triển du lịch như kỳ vọng của tỉnh Cao Bằng đã đặt ra. Vì vậy ngày mồng 9/1/2012, UBND tỉnh Cao Bằng có quyết định phê duyệt đề tài “Nghiên cứu, điều tra đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” và giao cho Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam thực hiện trong hai năm.

Để sớm phát huy các giá trị của báu vật thiên nhiên Phia Oắc – Phia Đén, dưới sự chỉ đạo và hỗ trợ của Sở Khoa học&Công nghệ tỉnh Cao Bằng, các nghiên cứu về tài nguyên động vật hoang dã nhằm góp phần xây dựng bức tranh tổng thể của khu rừng độc đáo quý giá này của Cao Bằng nói riêng và Việt Nam nói chung. Du lịch bền vững vừa là khả năng vừa là điều kiện cho bảo tồn “báu vật thiên nhiên quốc gia”.

Ông Hòe nói vui du lịch Phia Oắc – Phia Đén như nàng tiên đang ngủ quên trong rừng. Chỉ có hoạt động khai thác quặng của người địa phương là “rộn ràng”, kể cả dùng thuốc nổ. Du lịch Cao Bằng cần sớm đánh thức nàng tiên ngủ quyên này trước khi nàng bị hôn mê sâu không còn dậy được nữa.

Theo ông Bế Xuân Tiến, Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình, huyện Nguyên Bình nói chung và Phia Oắc - Phia Đén nói riêng có nhiều tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên, du lịch sinh thái, khoáng sản dồi dào phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Việc đề xuất các giải pháp phát triển du lịch vùng Phia Oắc - Phia Đén của các nhà khoa học Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam có ý nghĩa rất thiết thực đối với địa phương.

Còn tiếp
Korean Air! - Theo Mạnh Cường (Tinmoitruong), internet

Rừng Phia Oắc - Phia Đén (P3)

· Tags >> ,

Nói đến Phia Oắc - Phia Đén là nói đến một vùng di sản thiên nhiên độc đáo và giàu có - một báu vật trời đất ban tặng cho Cao Bằng. Không phải ngẫu nhiên mà ngay từ những năm đầu của thế kỷ XX, người Pháp đã đến đây khai phá và tôn vinh giá trị của vùng Phia Oắc.

Đánh thức Phia Oắc – Phia Đén

Ngoài việc khai thác tài nguyên khoáng sản, với điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, người Pháp đã chọn nơi đây làm nơi nghỉ mát. Ngày nay đến đây, chúng ta vẫn còn bắt gặp những dấu tích của các khu biệt thự cổ xây bằng đá tảng và bê tông bề thế, vững chắc ẩn hiện trong khu rừng thông cổ thụ đầy mộng mơ.

Điển hình là nhà Đỏ (Tatsloom) tại khu vực Phia Đén. Gần khu nhà đỏ, người ta mới phát hiện một ngôi miếu cổ có tên gọi “vọng tiên cung”, rộng 20m2. Bên ngoài và trong miếu đều có hoành phi, câu đối bằng chữ Hán với kiến trúc độc đáo. Bên ngoài miếu có câu “Cung tiên vọng” (ngóng nhìn cung tiên), có 2 cặp câu đối, một cặp tại cửa ra vào, một cặp phía ngoài hai bên thành miếu. Theo người dân vùng Phia Đén, trên đỉnh núi Phia Oắc còn có bàn đá là nơi tiên ông đánh cờ, dưới chân núi có dòng suối trong xanh là nơi có thể nơi cung nữ giáng trần xuống tắm.

Ngoài ra còn có các khu nghỉ dưỡng cuối tuần, các biệt thự xây bằng đá tảng từ thời Pháp và trước đó của người Hoa. Nơi đây vẫn còn lưu giữ một số địa danh nghỉ mát của thực dân Pháp được nhiều người biết đến như khu nghỉ mát cuối tuần nhà Đỏ (xã Thành Công) và của người Hoa (nhà Tài Soỏng ở xã Phan Thanh).

< Với điều kiện khí hậu quanh năm mát mẻ, cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, người Pháp đã chọn nơi đây làm nơi nghỉ mát, điển hình là nhà Đỏ (Tatsloom) tại khu vực Phia Đén.

Một dấu ấn lịch sử cũng được ghi nhận ở nơi đây là vào ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo thuộc huyện Nguyên Bình, đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã được thành lập với 34 chiến sỹ do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy. Đây là đơn vị đầu tiên của lực lượng vũ trang cách mạng và là tiền thân của quân đội nhân dân Việt Nam “Trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Ông Long Văn Bằng cho hay sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng thì số khách đến tham quan nhiều hơn, bởi vì có đường ô tô lên đến đỉnh cao 1931mét. Trên đỉnh cao Phia Oắc nói riêng và toàn bộ khu rừng đặc dụng nói chung có khí hậu mát mẻ về mùa hè, mùa đông có tuyết rơi, khí hậu trong lành, nhiều loài cây, loài hoa, nhiều loài côn trùng đẹp thuộc loài quý hiếm được ghi trong sách đỏ năm 2007. Do vậy thu hút được nhiều khách trong nước và nước ngoài đến tham quan nghiên cứu.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, Trưởng ban Phản biện Xã hội – Hội Bảo vệ Thiên nhiên & Môi trường Việt Nam, Phia Oắc – Phia Đén có nhiều tài nguyên du lịch đa dạng có thể phát triển nhiều loại hình du lịch với bản sắc riêng. Mặc dù vậy hiện nay du lịch sinh thái và các loại hình du lịch khác ở vùng núi Phia Oắc – Phia Đén còn ở dạng tiềm năng, vì hầu như chưa có cơ sở dịch vụ du lịch cũng như chưa đưa vào thị trường du lịch.

Hiện nay đề tài “Điều tra, nghiên cứu, đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” do Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường&Tổ chức Lãnh thổ đang thực hiện đã phác thảo được 15 tuyến du lịch tạm ghép vào một số tuyến sau đây.

Tuyến ngã ba Phia Đén – Tham quan trạm phát sóng quốc gia trên đỉnh Phia Oắc, tham quan các hệ sinh thái rừng nguyên sinh thường xanh, rừng thần tiên (rừng rêu núi cao), các vách đá granite phức hệ Phia Oắc, thác nước, hầm khai thác volfram thời Pháp, có thể xây dựng thêm các trạm nghỉ - ngắm cảnh kiểu “nghênh phong đình” dọc đường lên đài phát sóng quốc gia.

Tuyến ngã ba Nà Phặc – Phia Đén – Tĩnh Túc: Tham quan các di tích của nền lịch sử khai khoáng và nghỉ dưỡng Cao Bằng: Nhà Đỏ, nhà Tài Soỏng, bức tường sót lại của nhà nghỉ dành cho toàn quyền Đông Dương Paul Doumer (1857 - 1932) dịp lên thăm mỏ thiếc Tĩnh Túc, mỏ thiếc Tĩnh Túc (là mỏ đầu tiên của ngành khai khoáng Việt Nam) với bức tượng Bác Hồ bằng đồng được xây dựng nhân kỷ niệm 52 năm (15/9/1958 – 15/9/2010) ngày Bác Hồ về thăm mỏ thiếc Tĩnh Túc.

Tuyến xã Mai Long: Tiềm năng có các điểm du lịch leo núi mạo hiểm, trekking, thăm các hang động karst hiện và ngầm và homestay.

< Sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng thì số khách đến tham quan nhiều hơn, bởi vì có đường ô tô lên đến đỉnh cao 1931mét.

Cùng với điều kiện cảnh quan sinh thái thuận lợi đối với phát triển du lịch của vùng Phia Oắc – Phia Đén, điều kiện khí hậu ở đây nhìn chung khá thích hợp, thuận lợi cho cho các hoạt động tham quan, du lịch và nghỉ dưỡng. Nhất là vùng núi trên 1.000m (tại làng Phia Đén xã Thành Công) có thể chọn làm nơi xây nhà nghỉ dưỡng để bồi bổ sức khỏe, phục hồi và điều dưỡng bệnh. Nếu như rừng đặc dụng vùng Phia Oắc – Phia Đén được mở rộng ra các vùng phụ cận sáu xã thuộc huyện Nguyên Bình như Quang Thành, Thành Công, Phan Thanh, Thị trấn Tĩnh Túc, Vũ Nông, và Hưng Đạo. Từ đó có kế hoạch xây dựng các khu nghỉ dưỡng, tham quan, học tập của các trường đại học, phổ thông và du lịch sinh thái của Cao Bằng, vùng Đông Bắc, và cả nước. Tham quan danh lam thắng cảnh, khu di tích lịch sử, văn hóa của Cao Bằng như lịch sử khu rừng Trần Hưng Đạo, hang Pắc Bó, hồ Thăng Hen, thác Bản Giốc, Động Ngườm Ngao của Cao Bằng.

Tuy có vị trí thuận lợi cho biệc giao lưu hàng hóa và các hoạt động du lịch lịch sử, sinh thái nhưng chưa được phát triển rộng. Trong huyện Nguyên Bình có 368 cơ sở sản xuất kinh doanh thương mại, du lịch thì toàn bộ là của tư nhân, kinh doanh nhỏ lẻ. Mặc dù vị trí thuận lợi cho các tuyến du lịch liên kết với xung quanh nhưng hiện nay vẫn chưa có cơ sở tổ chức du lịch và nghỉ dưỡng.

Với lợi thế về địa hình, khí hậu và điều kiện nhân văn, cảnh quan thiên nhiên và môi trường sinh thái, vùng Phia Oắc - Phia Đén là nơi hội tụ những yếu tố đặc trưng rất thích hợp để phát triển du lịch sinh thái bền vững. Rõ ràng, giá trị về rừng và đa dạng sinh học của khu rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén có đầy tiềm năng về phát triển du lịch sinh thái, du lịch nghiên cứu khoa học tự nhiên và xã hội.

Vì vậy, việc quy hoạch, xây dựng vùng Phia Oắc - Phia Đén trở thành khu danh lam thắng cảnh, khu du lịch sinh thái là việc làm hết sức cần thiết, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ và bền vững cho du lịch của tỉnh Cao Bằng, góp phần khẳng định vai trò là một ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh trong tương lai. Đồng thời sẽ góp phần làm thay đổi về đời sống vật chất và tinh thần của cộng đồng dân cư trong vùng.

Việc bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ được hệ sinh thái rừng tự nhiên đặc thù của vùng Phia Oắc - Phia Đén chính là phục vụ kinh tế - xã hội bền vững trong đó có phát triển du lịch như kỳ vọng của tỉnh Cao Bằng đã đặt ra. Vì vậy ngày mồng 9/1/2012, UBND tỉnh Cao Bằng có quyết định phê duyệt đề tài “Nghiên cứu, điều tra đánh giá thực trạng đa dạng sinh học và tài nguyên thiên nhiên làm cơ sở khoa học cho việc xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén” và giao cho Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam thực hiện trong hai năm.

Để sớm phát huy các giá trị của báu vật thiên nhiên Phia Oắc – Phia Đén, dưới sự chỉ đạo và hỗ trợ của Sở Khoa học&Công nghệ tỉnh Cao Bằng, các nghiên cứu về tài nguyên động vật hoang dã nhằm góp phần xây dựng bức tranh tổng thể của khu rừng độc đáo quý giá này của Cao Bằng nói riêng và Việt Nam nói chung. Du lịch bền vững vừa là khả năng vừa là điều kiện cho bảo tồn “báu vật thiên nhiên quốc gia”.

Ông Hòe nói vui du lịch Phia Oắc – Phia Đén như nàng tiên đang ngủ quên trong rừng. Chỉ có hoạt động khai thác quặng của người địa phương là “rộn ràng”, kể cả dùng thuốc nổ. Du lịch Cao Bằng cần sớm đánh thức nàng tiên ngủ quyên này trước khi nàng bị hôn mê sâu không còn dậy được nữa.

Theo ông Bế Xuân Tiến, Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình, huyện Nguyên Bình nói chung và Phia Oắc - Phia Đén nói riêng có nhiều tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên, du lịch sinh thái, khoáng sản dồi dào phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Việc đề xuất các giải pháp phát triển du lịch vùng Phia Oắc - Phia Đén của các nhà khoa học Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam có ý nghĩa rất thiết thực đối với địa phương.

Còn tiếp
Korean Air! - Theo Mạnh Cường (Tinmoitruong), internet

Theo nghiên cứu, đánh giá của GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh và cộng sự, từ thập kỷ 90 của thế kỷ 20 trở về trước, Phia Oắc – Phia Đén là một trong vùng rừng núi Đông Bắc Việt Nam còn gặp các loài thú quý hiếm như hổ, báo hoa mai, cáo, sói lửa.

Mất dần những động vật quý hiếm

Kết quả đánh giá sau sáu lần khảo sát của các nhà khoa học gần đây cho thấy Phia Oắc - Phia Đén rộng hơn 10.000 ha; độ cao từ 1500m - 1931m so với mặt biển nằm trên địa phận hành chính của các xã Thành Công, Phan Thanh, Quang Thành, và Thị trấn Tinh Túc thuộc huyện Nguyên Bình (Cao Bằng). Kết quả điều tra gần đây đã thống kê Phia Oắc – Phia Đén có 1117 loài trong đó có 229 loài động vật có sương sống, 17 loài lưỡng cư và 28 loài bò sát, hàng ngàn loài động vật không sương sống, côn trùng, động vật nhuyễn thể, và động vật đất.

Trong số này, các nhà khoa học đã xác định 56 loài động vật quý hiếm có giá trị bảo tồn cao, bao gồm 24 loài thú có tên trong Sách Đỏ Việt Nam (2007) trong đó loài hươu xạ ở thứ hạng cực kỳ nguy cấp, 15 loài nguy cấp, và sáu loài bị đe dọa. Trong số đó có một số loài thuộc diện quý hiếm như sơn dương, cu li lớn, cu ly nhỏ, vượn đen đông bắc, khỉ cộc, gấu ngựa, cầy sao, cầy hương, mèo rừng, sóc bay đuôi trắng, sóc bay sao, gà lôi trắng, gà so ngực gụ, rắn hổ mang, rắn sọc dưa, trăn đất, rùa núi vàng, rùa hộp ba vạch, kỳ đà nước, cóc Quảng Tây, tắc kè, ếch cây sần...

< Ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén: Tình trạng chặt phá rừng và khai thác khoáng sản đã xảy ra từ những năm 2000, tuy nhiên từ khi thành lập ban quản lý rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén được thành lập, tình trạng phá rừng giảm hẳn.

Sự đa dạng hệ động vật ở vùng Phia Oắc – Phia Đén phản ánh sự đa dạng của các hệ cảnh quan sinh thái, các thảm thực vật tạo điều kiện thuận lợi cho giới sinh vật tồn tại và phát triển trong đó có chim, thú, bò sát lưỡng cư, côn trùng và cá. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà nghiên cứu động vật trong nước và quốc tế quan tâm đến khu rừng độc đáo hiếm có này ở vùng Đông Bắc Việt Nam.

Chính vì thế, ngay những thập kỷ năm 1943 của thế kỷ 20, nhà khoa học người Pháp R. Bourret đã đặt chân lên núi rừng Phia Oắc – Phia Đén. Ông đã phát hiện loài chuột chũi tại đèo Lea. Đây là loài thú đặc trưng cho vùng núi cao. Năm 2000 đoàn nghiên cứu của tổ chức bảo tồn chim quốc tế tại Việt Nam đã đến tìm hiểu 19 loài thú ở đây. Hay loài vượn đen và 20 loài thú khác cũng được các nhà khoa học trong nước và quốc tế đề cập đến trong những chuyến khảo sát năm đó.

Người địa phương cho biết trong thập kỷ 80 của thế kỷ 20 hàng năm làng Phia Đén bị mất từ 3 – 5 con trâu bò, ngựa do hổ về làng bắt mang đi. Trước đây loài nai trước đây thường tập chung ăn tại các thung lũng mà dân làng ở xã Thành Công gọi là Lũng Quang (Lũng Nai). Chúng còn về kiếm ăn ở những đám rẫy, ruộng gần làng nhưng bây giờ gần như dân không gặp. Một số loài thú khác như vượn đen, hươu xạ, sơn dương cũng trở nên hiếm. Đáng chú ý một số loài không còn gặp như hổ, sói lửa, voọc đen má trắng, báo hoa mai.


< Điểm khai thác quặng lâu dưới chân núi Phia Đén.

Trước đây thì bảo dân săn bắt động vật để cải thiện bữa ăn hàng ngày nhưng ngày nay họ biến các loài động vật hoang dã thành hàng hóa vận chuyển trên thị trường nội tỉnh, ngoại tỉnh và, thậm chí, xuyên biên giới do giá trị kinh tế cao. Qua điều tra khảo sát năm 2004, dân hay vào rừng gài bẫy, mỗi thợ săn thường có 30 – 40 bẫy, ở xã Thành Công trước đây có khoảng 400 bẫy, xã Quang Thành cũng có đến 300 bẫy. Chưa kể dân còn mang theo chó săn di bắt thú.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều loài động vật quý hiếm ngày càng ít dần và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng là do môi trường sống của một số loài bị mất, bị phân mảnh do các hoạt động khai thác khoáng sản, phá rừng làm nương rẫy, tình trạng bẫy, bắt các loài động vật vẫn tiếp tục diễn ra trong những năm qua.

Theo ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, tình trạng chặt phá rừng và khai thác khoáng sản đã xảy ra từ những năm 2000 khi trữ lượng mỏ thiếc Tĩnh Túc đã cạn kiện, quy mô khai thác, chế biến bị thu hẹp công nhân thiếu việc làm, không về quê mà bám trụ tại mỏ. Trong khi đó các dự án đầu tư cho công tác bảo vệ và phát rừng chưa được xây dựng đầu tư, nhân dân trong vùng chưa được hưởng lợi từ các chương trình đầu tư mới về quản lý bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng.

Nhân dân trong vùng và các vùng lân cận không có việc làm ổn định, hoặc sau những ngày mùa vụ nông nhàn thì lên núi khai thác quặng kiếm sống tăng thu nhập vì quặng thiếc, volfram có giá trị cao trên thị trường và xuát khẩu. Mặt khác cũng do khu rừng chưa thành lập ban quản lý, lực lượng kiểm lâm của huyện quá mỏng, cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, trang thiết bị, phương tiện chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao, chưa đủ mạnh để trấn áp "quặng tặc, lâm tặc".


< "Đại khai trường" khai thác quặng thổ phỉ nhìn từ trên đỉnh đồi xuống dưới xã Thể Dục (huyện Nguyên Bình). Trước đây, nó là một thung lũng.

Anh Mông Thế Minh, cán bộ trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam, kể “trước đây trên đường xuống và lên núi tôi thường gặp cáo mèo, sóc bay, lợn rừng nhưng đã lâu rồi không thấy sự xuất hiện của chúng nữa.”

Sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng năm 2007, huyện Nguyên Bình (chủ quản của khu bảo tồn thiên nhiên Phia Oắc) đã thành lập đội quản lý việc khai thác quặng chì, kẽm, volfram ở Phia Oắc nhưng từ khi mở đường lên xây dựng tháp phát thanh quốc gia ở trên đỉnh núi thì người dân tràn lên khai thác quặng nhiều hơn. Không dễ gì quản lý được. Dọc đường từ Phia Oắc – Phia Đén ra thị trấn Nguyên Bình, con sông Thể Dục chạy qua thị trấn đục ngầu bùn đất do nạn đào đãi volfram nơi thượng nguồn sông Thể Dục gây ra. Hiện nay các đường hầm xuyên sơn (núi) đủ để ba người xếp hàng ngang đi thẳng thoải mái được đào từ thời Pháp vẫn còn, người dân vẫn tiếp tục nổ mìn, phá đá, đào đãi trong đó. Sông Nguyên Bình kéo dài từ Tĩnh Túc (Nguyên Bình) đến xã Công Chừng, Trương Lương (huyện Hòa An) dài trên 20km bị ô nhiễm nặng, nước không sử dụng được từ ngày khai thác mỏ Tĩnh Túc đến nay. Tình trạng mót quặng, đào quặng trái phép quanh Mỏ Thiếc và trong lòng núi Phia Oắc vẫn khó chấm dứt.

Từ độ cao trên 1500m, rừng và đặc biệt là rừng rêu nếu bị tàn phá sẽ gây xói mòn mất đất, mất nước có thể làm toàn bộ các sông suối đầu nguồn ở đây bị mất nước, nhóm các nhà khoa học Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam đưa ra cảnh báo. Vì vậy cần phải được bảo vệ nghiêm ngặt và  bảo tồn phục hồi phát triển kinh tế - xã hội bền vững theo hướng phát triển nông lâm nghiệp xanh, kết hợp với phát triển dịch vụ du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.

< Đất thải từ công trường khai thác cao lanh bị nước mưa rửa trôi, đã làm "cao lanh hóa" những khu ruộng dưới chân núi của bà con người Mán (xã Phan Thanh) và lấp đầy lòng suối.

Nhằm tránh tình trạng vô chủ tại rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, UBND tỉnh Cao Bằng đã ra quyết định thành lập ban quản lý khu rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén theo quyết định số 2835/QĐ-UBND, ngày 27/12/2011 của UBND tỉnh Cao Bằng, trực thuộc Sở Nông nghiệp&Phát triển Nông thôn. Hiện nay biên chế có mặt 7 người, trong đó có 1 giám đốc; phòng hành chính tổng hợp 2 người; phòng quản lý bảo vệ 4 người, 1 hợp đồng theo Nghị định 68 bảo vệ cơ quan. Ban quản lý không có lực lượng kiểm lâm. Lực lượng kiểm lâm hiện nay tại Trạm Phia Đén có 5 người trực thuộc Hạt Kiểm lâm Huyện Nguyên Bình.

Tháng 7/2011, UBND Huyện Nguyên Bình thành lập 2 trạm bảo vệ rừng trên núi Phia Oắc với thành phần là kiểm lâm, công an, tài nguyên & môi trường và dân quân các xã có rừng đặc dụng.
“Kể từ khi được thành lập, ban quản lý phối hợp với Phòng Tài nguyên & Môi trường và Hạt Kiểm lâm Huyện Nguyên Bình xây dựng quy chế phối hợp trong công tác bảo vệ rừng, tài nguyên khoáng sản. Từ khi ban quản lý khu rừng đặc dụng đi vào hoạt động từ tháng 3/2012 đến nay thì tình trạng chặt phá rừng đã được ngăn chặn; khai thác khoáng sản đã giảm”, ông Bằng nói.

Theo anh Mông, kể từ khi Ban quản lý rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén được thành lập, tình trạng phá rừng giảm hẳn, mặc dù vậy “thỉnh thoảng tôi vẫn gặp cả lâm tặc và đội tuần tra bảo vệ rừng trong lúc đi hái măng trong rừng”

< Điểm khai thác mỏ Tài Soỏng của HTX Công nghiệp - Vận tải Chiến Công ngay thượng nguồn rừng phòng hộ Phía Oắc (xã Phan Thanh). Trong Quy hoạch khai thác khoáng sản của tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2008 - 2015, khu vực rừng phòng hộ Phia Oắc, Phía Đén không được phép khai thác khoáng sản.

Qua khảo sát thực tế kết hợp với những tài liệu thu thập được, các nhà khoa học đánh giá hiện nay rừng bị chặt phá ngày càng mạnh mẽ, khai thác quặng, đa dạng sinh học vùng Phia Oắc – Phia Đén đã và đang bị suy giảm đáng kể. Nếu không kịp thời ngăn chặn nạn “quặng tặc” hoặc các giải pháp quản lý, bảo vệ và bảo tồn theo các quy chế của vườn quốc gia không sớm được quy hoạch và quyết định thì các báu vật  của Phia Oắc – Phia Đén, đặc biệt sản phẩm du lịch cực kỳ quý giá sẽ bị suy giảm hoặc mất mát.

Mặc dù trong điều kiện hiện nay, trong vùng Phia Oắc – Phia Đén thảm rừng tự nhiên đã bị khai thác khá nhiều, ở nhiều khu vực thảm rừng tự nhiên không còn, thay vào đó là đất trống, đồi núi trục, đa dạng sinh học cũng bị suy giảm nghiêm trọng nhưng chính điều kiện sinh khí hậu đa dạng hoàn toàn cho phép chúng ta khôi phục lại các hệ sinh thái rừng tự nhiên đa dạng vốn có, nếu chúng ta có kế hoạch nghiêm túc quy hoạch xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén để bảo tồn đa dạng sinh học, phục vụ cho việc phát triển du lịch mà bấy lâu nay gần như chưa được tận dụng khai thác.

Còn tiếp

Korean Air!

Rừng Phia Oắc - Phia Đén (P2)

· Tags >> ,

Theo nghiên cứu, đánh giá của GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh và cộng sự, từ thập kỷ 90 của thế kỷ 20 trở về trước, Phia Oắc – Phia Đén là một trong vùng rừng núi Đông Bắc Việt Nam còn gặp các loài thú quý hiếm như hổ, báo hoa mai, cáo, sói lửa.

Mất dần những động vật quý hiếm

Kết quả đánh giá sau sáu lần khảo sát của các nhà khoa học gần đây cho thấy Phia Oắc - Phia Đén rộng hơn 10.000 ha; độ cao từ 1500m - 1931m so với mặt biển nằm trên địa phận hành chính của các xã Thành Công, Phan Thanh, Quang Thành, và Thị trấn Tinh Túc thuộc huyện Nguyên Bình (Cao Bằng). Kết quả điều tra gần đây đã thống kê Phia Oắc – Phia Đén có 1117 loài trong đó có 229 loài động vật có sương sống, 17 loài lưỡng cư và 28 loài bò sát, hàng ngàn loài động vật không sương sống, côn trùng, động vật nhuyễn thể, và động vật đất.

Trong số này, các nhà khoa học đã xác định 56 loài động vật quý hiếm có giá trị bảo tồn cao, bao gồm 24 loài thú có tên trong Sách Đỏ Việt Nam (2007) trong đó loài hươu xạ ở thứ hạng cực kỳ nguy cấp, 15 loài nguy cấp, và sáu loài bị đe dọa. Trong số đó có một số loài thuộc diện quý hiếm như sơn dương, cu li lớn, cu ly nhỏ, vượn đen đông bắc, khỉ cộc, gấu ngựa, cầy sao, cầy hương, mèo rừng, sóc bay đuôi trắng, sóc bay sao, gà lôi trắng, gà so ngực gụ, rắn hổ mang, rắn sọc dưa, trăn đất, rùa núi vàng, rùa hộp ba vạch, kỳ đà nước, cóc Quảng Tây, tắc kè, ếch cây sần...

< Ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén: Tình trạng chặt phá rừng và khai thác khoáng sản đã xảy ra từ những năm 2000, tuy nhiên từ khi thành lập ban quản lý rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén được thành lập, tình trạng phá rừng giảm hẳn.

Sự đa dạng hệ động vật ở vùng Phia Oắc – Phia Đén phản ánh sự đa dạng của các hệ cảnh quan sinh thái, các thảm thực vật tạo điều kiện thuận lợi cho giới sinh vật tồn tại và phát triển trong đó có chim, thú, bò sát lưỡng cư, côn trùng và cá. Không phải ngẫu nhiên mà các nhà nghiên cứu động vật trong nước và quốc tế quan tâm đến khu rừng độc đáo hiếm có này ở vùng Đông Bắc Việt Nam.

Chính vì thế, ngay những thập kỷ năm 1943 của thế kỷ 20, nhà khoa học người Pháp R. Bourret đã đặt chân lên núi rừng Phia Oắc – Phia Đén. Ông đã phát hiện loài chuột chũi tại đèo Lea. Đây là loài thú đặc trưng cho vùng núi cao. Năm 2000 đoàn nghiên cứu của tổ chức bảo tồn chim quốc tế tại Việt Nam đã đến tìm hiểu 19 loài thú ở đây. Hay loài vượn đen và 20 loài thú khác cũng được các nhà khoa học trong nước và quốc tế đề cập đến trong những chuyến khảo sát năm đó.

Người địa phương cho biết trong thập kỷ 80 của thế kỷ 20 hàng năm làng Phia Đén bị mất từ 3 – 5 con trâu bò, ngựa do hổ về làng bắt mang đi. Trước đây loài nai trước đây thường tập chung ăn tại các thung lũng mà dân làng ở xã Thành Công gọi là Lũng Quang (Lũng Nai). Chúng còn về kiếm ăn ở những đám rẫy, ruộng gần làng nhưng bây giờ gần như dân không gặp. Một số loài thú khác như vượn đen, hươu xạ, sơn dương cũng trở nên hiếm. Đáng chú ý một số loài không còn gặp như hổ, sói lửa, voọc đen má trắng, báo hoa mai.


< Điểm khai thác quặng lâu dưới chân núi Phia Đén.

Trước đây thì bảo dân săn bắt động vật để cải thiện bữa ăn hàng ngày nhưng ngày nay họ biến các loài động vật hoang dã thành hàng hóa vận chuyển trên thị trường nội tỉnh, ngoại tỉnh và, thậm chí, xuyên biên giới do giá trị kinh tế cao. Qua điều tra khảo sát năm 2004, dân hay vào rừng gài bẫy, mỗi thợ săn thường có 30 – 40 bẫy, ở xã Thành Công trước đây có khoảng 400 bẫy, xã Quang Thành cũng có đến 300 bẫy. Chưa kể dân còn mang theo chó săn di bắt thú.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng nhiều loài động vật quý hiếm ngày càng ít dần và đứng trước nguy cơ tuyệt chủng là do môi trường sống của một số loài bị mất, bị phân mảnh do các hoạt động khai thác khoáng sản, phá rừng làm nương rẫy, tình trạng bẫy, bắt các loài động vật vẫn tiếp tục diễn ra trong những năm qua.

Theo ông Long Văn Bằng, Giám đốc Rừng Đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, tình trạng chặt phá rừng và khai thác khoáng sản đã xảy ra từ những năm 2000 khi trữ lượng mỏ thiếc Tĩnh Túc đã cạn kiện, quy mô khai thác, chế biến bị thu hẹp công nhân thiếu việc làm, không về quê mà bám trụ tại mỏ. Trong khi đó các dự án đầu tư cho công tác bảo vệ và phát rừng chưa được xây dựng đầu tư, nhân dân trong vùng chưa được hưởng lợi từ các chương trình đầu tư mới về quản lý bảo vệ và phát triển rừng đặc dụng.

Nhân dân trong vùng và các vùng lân cận không có việc làm ổn định, hoặc sau những ngày mùa vụ nông nhàn thì lên núi khai thác quặng kiếm sống tăng thu nhập vì quặng thiếc, volfram có giá trị cao trên thị trường và xuát khẩu. Mặt khác cũng do khu rừng chưa thành lập ban quản lý, lực lượng kiểm lâm của huyện quá mỏng, cơ sở vật chất, điều kiện làm việc, trang thiết bị, phương tiện chưa tương xứng với nhiệm vụ được giao, chưa đủ mạnh để trấn áp "quặng tặc, lâm tặc".


< "Đại khai trường" khai thác quặng thổ phỉ nhìn từ trên đỉnh đồi xuống dưới xã Thể Dục (huyện Nguyên Bình). Trước đây, nó là một thung lũng.

Anh Mông Thế Minh, cán bộ trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam, kể “trước đây trên đường xuống và lên núi tôi thường gặp cáo mèo, sóc bay, lợn rừng nhưng đã lâu rồi không thấy sự xuất hiện của chúng nữa.”

Sau khi trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam được xây dựng năm 2007, huyện Nguyên Bình (chủ quản của khu bảo tồn thiên nhiên Phia Oắc) đã thành lập đội quản lý việc khai thác quặng chì, kẽm, volfram ở Phia Oắc nhưng từ khi mở đường lên xây dựng tháp phát thanh quốc gia ở trên đỉnh núi thì người dân tràn lên khai thác quặng nhiều hơn. Không dễ gì quản lý được. Dọc đường từ Phia Oắc – Phia Đén ra thị trấn Nguyên Bình, con sông Thể Dục chạy qua thị trấn đục ngầu bùn đất do nạn đào đãi volfram nơi thượng nguồn sông Thể Dục gây ra. Hiện nay các đường hầm xuyên sơn (núi) đủ để ba người xếp hàng ngang đi thẳng thoải mái được đào từ thời Pháp vẫn còn, người dân vẫn tiếp tục nổ mìn, phá đá, đào đãi trong đó. Sông Nguyên Bình kéo dài từ Tĩnh Túc (Nguyên Bình) đến xã Công Chừng, Trương Lương (huyện Hòa An) dài trên 20km bị ô nhiễm nặng, nước không sử dụng được từ ngày khai thác mỏ Tĩnh Túc đến nay. Tình trạng mót quặng, đào quặng trái phép quanh Mỏ Thiếc và trong lòng núi Phia Oắc vẫn khó chấm dứt.

Từ độ cao trên 1500m, rừng và đặc biệt là rừng rêu nếu bị tàn phá sẽ gây xói mòn mất đất, mất nước có thể làm toàn bộ các sông suối đầu nguồn ở đây bị mất nước, nhóm các nhà khoa học Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam đưa ra cảnh báo. Vì vậy cần phải được bảo vệ nghiêm ngặt và  bảo tồn phục hồi phát triển kinh tế - xã hội bền vững theo hướng phát triển nông lâm nghiệp xanh, kết hợp với phát triển dịch vụ du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng.

< Đất thải từ công trường khai thác cao lanh bị nước mưa rửa trôi, đã làm "cao lanh hóa" những khu ruộng dưới chân núi của bà con người Mán (xã Phan Thanh) và lấp đầy lòng suối.

Nhằm tránh tình trạng vô chủ tại rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén, UBND tỉnh Cao Bằng đã ra quyết định thành lập ban quản lý khu rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén theo quyết định số 2835/QĐ-UBND, ngày 27/12/2011 của UBND tỉnh Cao Bằng, trực thuộc Sở Nông nghiệp&Phát triển Nông thôn. Hiện nay biên chế có mặt 7 người, trong đó có 1 giám đốc; phòng hành chính tổng hợp 2 người; phòng quản lý bảo vệ 4 người, 1 hợp đồng theo Nghị định 68 bảo vệ cơ quan. Ban quản lý không có lực lượng kiểm lâm. Lực lượng kiểm lâm hiện nay tại Trạm Phia Đén có 5 người trực thuộc Hạt Kiểm lâm Huyện Nguyên Bình.

Tháng 7/2011, UBND Huyện Nguyên Bình thành lập 2 trạm bảo vệ rừng trên núi Phia Oắc với thành phần là kiểm lâm, công an, tài nguyên & môi trường và dân quân các xã có rừng đặc dụng.
“Kể từ khi được thành lập, ban quản lý phối hợp với Phòng Tài nguyên & Môi trường và Hạt Kiểm lâm Huyện Nguyên Bình xây dựng quy chế phối hợp trong công tác bảo vệ rừng, tài nguyên khoáng sản. Từ khi ban quản lý khu rừng đặc dụng đi vào hoạt động từ tháng 3/2012 đến nay thì tình trạng chặt phá rừng đã được ngăn chặn; khai thác khoáng sản đã giảm”, ông Bằng nói.

Theo anh Mông, kể từ khi Ban quản lý rừng đặc dụng Phia Oắc – Phia Đén được thành lập, tình trạng phá rừng giảm hẳn, mặc dù vậy “thỉnh thoảng tôi vẫn gặp cả lâm tặc và đội tuần tra bảo vệ rừng trong lúc đi hái măng trong rừng”

< Điểm khai thác mỏ Tài Soỏng của HTX Công nghiệp - Vận tải Chiến Công ngay thượng nguồn rừng phòng hộ Phía Oắc (xã Phan Thanh). Trong Quy hoạch khai thác khoáng sản của tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2008 - 2015, khu vực rừng phòng hộ Phia Oắc, Phía Đén không được phép khai thác khoáng sản.

Qua khảo sát thực tế kết hợp với những tài liệu thu thập được, các nhà khoa học đánh giá hiện nay rừng bị chặt phá ngày càng mạnh mẽ, khai thác quặng, đa dạng sinh học vùng Phia Oắc – Phia Đén đã và đang bị suy giảm đáng kể. Nếu không kịp thời ngăn chặn nạn “quặng tặc” hoặc các giải pháp quản lý, bảo vệ và bảo tồn theo các quy chế của vườn quốc gia không sớm được quy hoạch và quyết định thì các báu vật  của Phia Oắc – Phia Đén, đặc biệt sản phẩm du lịch cực kỳ quý giá sẽ bị suy giảm hoặc mất mát.

Mặc dù trong điều kiện hiện nay, trong vùng Phia Oắc – Phia Đén thảm rừng tự nhiên đã bị khai thác khá nhiều, ở nhiều khu vực thảm rừng tự nhiên không còn, thay vào đó là đất trống, đồi núi trục, đa dạng sinh học cũng bị suy giảm nghiêm trọng nhưng chính điều kiện sinh khí hậu đa dạng hoàn toàn cho phép chúng ta khôi phục lại các hệ sinh thái rừng tự nhiên đa dạng vốn có, nếu chúng ta có kế hoạch nghiêm túc quy hoạch xây dựng vườn quốc gia Phia Oắc – Phia Đén để bảo tồn đa dạng sinh học, phục vụ cho việc phát triển du lịch mà bấy lâu nay gần như chưa được tận dụng khai thác.

Còn tiếp

Korean Air!

Rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, đã có tên trong tập bản đồ Việt Nam bởi sự hiện hữu của cảnh quan thiên nhiên độc đáo, cùng với khí hậu điển hình mà ít nơi trên lãnh thổ Việt Nam có được.

Độc đáo “Rừng cảnh tiên” Phia Oắc – Phia Đén

Những ngày đầu của mùa Thu tháng 10, tôi có dịp theo chân các nhà khoa học ở Hội Bảo vệ Thiên nhiên & Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường &Tổ chức Lãnh thổ hành quân từ Thủ đô Hà Nội lên Cao Bằng để tiếp tục khảo sát Phia Oắc - Phia Đén trong một đề tài mà tỉnh này đã giao Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam thực hiện trong 2 năm 2012 – 2013 giữa lúc tỉnh Cao Bằng đón nhận công bố quyết định thị xã Cao Bằng trở thành thành phố trực thuộc tỉnh và di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó.

Từ thị trấn Nguyên Bình, đoàn khảo sát hơn 20 người chúng tôi vi vu trên ba chiếc xe ô tô men theo những cung đường đất đá gồ gề men theo sườn núi lúc thì dựng đứng, khi thì thoai thoải và bên kia là vực sâu. Càng lên cao, chúng tôi càng dễ dàng chiêm ngưỡng những dãy núi nhấp nhô bạt ngàn màu xanh với những ngôi nhà nằm lọt thỏm dưới chân núi.

Mất chừng hai giờ đồng hồ, vượt qua gần 30km từ thị trấn Nguyên Bình, cuối cùng đoàn chúng tôi cũng lên gần đến đỉnh núi Phia Oắc. Con đường tới Phia Oắc là con đường vàng, được UBND tỉnh Cao Bằng đưa vào quy hoạch du lịch sinh thái khu rừng đại ngàn Phia Oắc – Phia Đén và vùng phụ cận.

< Rừng lùn, rừng rêu ở Phía Oắc xứng đáng được gọi là "Rừng cảnh tiên" với hệ thống rừng lùn xanh mướt với những hàng cây trăm năm tuổi.

Cảm nhận đầu tiên sau khi chúng tôi bước xuống khỏi xe là thời tiết se lạnh giữa một ngày nắng đẹp của mùa Thu. Ai nấy tự tìm cho mình một không gian khám phá để tận hưởng những không gian yên tĩnh với tiếng nước chảy róc rách từ khe đá và tiếng chim hót. Càng lên cao, chúng tôi càng thấy rêu xanh phủ nhiều hơn ở thân cây và các vách đá.

Từ xa xa, chúng tôi đã nhìn thấy tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia (Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV) cao 75m nằm trên đỉnh núi Phia Oắc ở độ cao 1931m so với mặt nước biển. Nơi đây được ví như nóc nhà của tỉnh Cao Bằng. Tháp antena, với hệ thống nhà đặt máy phát thanh truyền hình thiết bị phụ trợ đồng bộ, nhằm nâng cao chất lượng các chương trình phát thanh tiếng dân tộc và hệ thời sự chính trị tổng hợp, phủ sóng toàn tỉnh Cao Bằng và vùng phụ cận Bắc Kạn, Lạng Sơn. Nghe đâu chưa có điểm phát sóng phát thanh truyền hình của quốc gia nào trong khu vực Đông Nam Á vượt được độ cao lý tưởng này.

Toàn vùng Phia Oắc - Phia Đén có tổng diện tích tự nhiên 24,631ha, trong đó rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén rộng hơn 10.261ha; độ cao từ 1500m - 1931m so với mặt nước biển, nhiệt độ trung bình cả năm là 18 độ C, sương mù quanh năm thường xuất hiện vào sáng sớm, chiều tối và đêm, điểm sương mù nặng nhất là đỉnh đèo Colia. Mùa Đông đến sớm và lạnh thuộc loại nhất Việt Nam. Nơi đây nằm ở vị trí giao lưu của nhiều tuyến đường giao thông và là nơi đầu nguồn của nhiều con sông, có địa hình núi cao, nhiều hang động, và vẫn còn giữ được diện tích rừng nguyên sinh.

TS Lê Trần Chấn, Trung tâm Địa Môi trường & Tổ chức Lãnh thổ, cho hay độ ẩm và nhiệt độ là hai yếu tốc quyết định tạo nên rừng lùn, rừng rêu độc đáo ở Phia Oắc – Phia Đén vào loại bậc nhất ở Việt Nam. Sở dĩ gọi là rừng lùn vì rừng chỉ có hai tầng, không có tầng vượt tán, tầng cao nhất tán liên tục, cây phân nhánh sớm, chiều cao tối đa không vượt quá 15m. Nói về rừng rêu thì ở những vườn quốc gia khác như Tam Đảo, Hoàng Liên Sơn, Bạch Mã cũng có nhưng rêu không phủ dầy đặc lên thân cây và vách đá như ở Phia Oắc – Phia Đén.

< Chuyên gia lâm nghiệp Vũ Văn Dũng tìm được cây bạch chỉ bên cạnh tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia (ĐTNVN -VOV) trên đỉnh Phía Oắc.

Theo đánh giá của các nhà khoa học ở Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam, từ những đặc điểm trên có thể khẳng định rừng lùn, rừng rêu ở Phia Oắc xứng đáng được gọi là “rừng cảnh tiên” với hệ thống rừng lùn xanh mướt với những cây hàng trăm năm tuổi. Rừng lùn, rừng rêu ở Phia Oắc – Phia Đén chính là đại diện cho một vùng sinh thái tự nhiên Đông Bắc của Việt Nam, nơi chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của hoàn lưu gió mùa Đông Bắc. Phia Oắc – Phia Đén có nhiều dông, nhiều sương muối, mưa phùn và có thể quan sát được tuyết vào mùa Đông ở vùng núi cao.

Do nằm trong vùng Đông Bắc là cửa ngõ đón gió mùa Đông Bắc nên từ độ cao 1.600m trở lên nhiệt độ trung bình năm dưới 15 độ C, lại kết hợp với mưa, sương mùa, độ ẩm cao nên đã hình thành nên đai khí hậu lạnh và ẩm ướt quanh năm. Đây chính là điều kiện cần có để hình thành nên kiểu rừng lùn, rừng rêu rất đặc trưng ngay ở độ cao 1600m trở lên mà rất nhiều vùng núi cao khác không có được. Nếu có kiểu rừng rêu ở dãy Hoàng Liên Sơn, phải lên đến độ cao khoảng 2400m trở lên mới gặp. Chính hình thái thời tiết như vậy đã phát triển thảm thực vật ôn đới núi cao với kiểu rừng rêu đặc trưng, các cây gỗ phân cành sớm, cong queo, phủ đầy rêu.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam, chia sẻ năm 1960 ông cùng với một số nghiên cứu sinh đã khảo sát ở Phia Oắc – Phia Đén. Và trong những năm gần đây vị giáo sư 84 tuổi này cùng với một số nhà khoa học tiếp tục có mấy chuyến khảo sát thực địa và đánh giá rừng lùn, đặc biệt là rừng rêu phủ xanh những thân cây, phiến đá tạo ra nét cổ kính. Có những cây rêu phủ đến 80 – 90% xanh mượt từ gốc lên đến ngọn.

Lên đến đỉnh Phia Oắc, hình ảnh đầu tiên thu thút chúng tôi là tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV). Theo quan sát, chúng tôi thấy không chỉ ở trong nhà mà cả ngoài hiên nhà, bể nước, khu nhà vệ sinh, những tường gạch, đá xây quanh ngôi nhà cũng thấy rêu xanh phủ.


< Băng tuyết phủ trắng những ngọn đồi tại vùng núi Phia Oắc - Phia Đén (3/1/2013).

Anh Mông Thế Minh, cán bộ làm việc năm năm ở trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam, nói mùa Đông thì nhiệt độ ở trên đỉnh Phia Oắc xuống dưới 10 độ C. Năm nào cũng vậy, trước hoặc sau Tết tuyết đều xuất hiện trên đỉnh Phia Oắc – Phia Đén, phủ trắng ngọn cây và mặt đất xung quanh ngôi nhà của mấy anh em trực làm việc. Ngôi nhà ở của cán bộ trực Đài Tiếng nói Việt Nam được đưa vào sử dụng khoảng năm 2008 nhưng hiện nay rêu mốc đã phủ nhiều chỗ ở trên tường. Chính vì vậy mà mấy anh em trực ở đây quanh năm phải sử dụng chăn bông, ngay cả ban ngày.

“Có những đợt tuyết phủ dầy đến 10cm trong ba ngày, bể nước sinh hoạt đóng băng. Vì vậy mấy anh em phải đập đá cho vào chậu rồi đặt vào phòng máy phát cho đá chảy ra để sử dụng. Còn mùa này nhiệt độ ban ngày khoảng 17 – 18 độ C, còn ban đêm xuống còn 12 – 13 độ C. Chính vì vậy, mấy anh em quanh năm phải sử dụng chăn bông. Anh thấy đấy, trên giường lúc nào cũng có mấy cái chăn bông cho mỗi người. Do nhiệt độ xuống thấp, độ ẩm cao nên ngôi nhà này mới được đưa vào sử dụng được khoảng bốn năm nay thôi mà tường đã xuất hiện nhiều ô mốc trắng, mốc xanh. Tường nhiều chỗ đã bong tróc. Những chỗ màu xanh trên tường là rêu phủ đó”, anh Mông chia sẻ.

Phia Oắc – Phia Đén là một trong những khu vực có cấu trúc địa chất đặc biệt, là một trong những khu vực giàu tài nguyên khoáng sản và sinh vật vào loại bậc nhất Việt Nam. Cũng giống như Sa Pa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Ba Vì (Hà Nội), Mẫu Sơn (Lạng Sơn)…, Phia Oắc – Phia Đén cũng là một miền đất lạnh với hệ thống núi cao quanh năm mây phủ cùng không gian nguyên sinh thơ mộng, núi rừng quanh năm mát mẻ… Không chỉ có khí hậu và rừng nguyên sinh lý tưởng Phia Oắc - Phia Đén, còn ẩn chứa dưới lòng đất số khoáng sản quý hiếm như volfram, vàng, thiếc và sắt…

< Độ ẩm và nhiệt độ là hai yếu tố quyết định tạo nên rừng lùn, rừng rêu độc đáo ở Phía Oắc- Phía Đén vào loại bậc nhất Việt Nam.

Có thể nói Phia Oắc - Phia Đén là bức tranh hùng vĩ và thơ mộng, ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu của tự nhiên, được tạo thành bởi các dãy núi cao trùng điệp, là dải rừng xanh tự nhiên, các thảm thực vật, rừng tre, nứa, rừng vầu, rừng trúc, các trảng cỏ...cùng không gian nguyên sinh mang đậm nét hoang sơ của rừng núi quanh năm mây phủ, tạo nên bức tranh hài hòa, có cảnh sắc thơ mộng.

Chính sự hoang sơ, nguyên vẹn của núi rừng nơi đây đã tạo sự hứng thú đặc biệt thu hút các nhà khoa học tiếp tục say mê tìm hiểu nơi đây. Cũng chính trong những chuyến khảo sát này, các nhà khoa học phát hiện “rừng cảnh tiên” vẫn bị lâm tặc phá rừng, khai thác khoáng sản, phát nương làm rẫy.

Còn tiếp

Korean Air!

Rừng Phia Oắc - Phia Đén (P1)

· Tags >> ,

Rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén thuộc huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, đã có tên trong tập bản đồ Việt Nam bởi sự hiện hữu của cảnh quan thiên nhiên độc đáo, cùng với khí hậu điển hình mà ít nơi trên lãnh thổ Việt Nam có được.

Độc đáo “Rừng cảnh tiên” Phia Oắc – Phia Đén

Những ngày đầu của mùa Thu tháng 10, tôi có dịp theo chân các nhà khoa học ở Hội Bảo vệ Thiên nhiên & Môi trường Việt Nam và Trung tâm Địa Môi trường &Tổ chức Lãnh thổ hành quân từ Thủ đô Hà Nội lên Cao Bằng để tiếp tục khảo sát Phia Oắc - Phia Đén trong một đề tài mà tỉnh này đã giao Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam thực hiện trong 2 năm 2012 – 2013 giữa lúc tỉnh Cao Bằng đón nhận công bố quyết định thị xã Cao Bằng trở thành thành phố trực thuộc tỉnh và di tích quốc gia đặc biệt Pác Bó.

Từ thị trấn Nguyên Bình, đoàn khảo sát hơn 20 người chúng tôi vi vu trên ba chiếc xe ô tô men theo những cung đường đất đá gồ gề men theo sườn núi lúc thì dựng đứng, khi thì thoai thoải và bên kia là vực sâu. Càng lên cao, chúng tôi càng dễ dàng chiêm ngưỡng những dãy núi nhấp nhô bạt ngàn màu xanh với những ngôi nhà nằm lọt thỏm dưới chân núi.

Mất chừng hai giờ đồng hồ, vượt qua gần 30km từ thị trấn Nguyên Bình, cuối cùng đoàn chúng tôi cũng lên gần đến đỉnh núi Phia Oắc. Con đường tới Phia Oắc là con đường vàng, được UBND tỉnh Cao Bằng đưa vào quy hoạch du lịch sinh thái khu rừng đại ngàn Phia Oắc – Phia Đén và vùng phụ cận.

< Rừng lùn, rừng rêu ở Phía Oắc xứng đáng được gọi là "Rừng cảnh tiên" với hệ thống rừng lùn xanh mướt với những hàng cây trăm năm tuổi.

Cảm nhận đầu tiên sau khi chúng tôi bước xuống khỏi xe là thời tiết se lạnh giữa một ngày nắng đẹp của mùa Thu. Ai nấy tự tìm cho mình một không gian khám phá để tận hưởng những không gian yên tĩnh với tiếng nước chảy róc rách từ khe đá và tiếng chim hót. Càng lên cao, chúng tôi càng thấy rêu xanh phủ nhiều hơn ở thân cây và các vách đá.

Từ xa xa, chúng tôi đã nhìn thấy tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia (Đài Tiếng nói Việt Nam - VOV) cao 75m nằm trên đỉnh núi Phia Oắc ở độ cao 1931m so với mặt nước biển. Nơi đây được ví như nóc nhà của tỉnh Cao Bằng. Tháp antena, với hệ thống nhà đặt máy phát thanh truyền hình thiết bị phụ trợ đồng bộ, nhằm nâng cao chất lượng các chương trình phát thanh tiếng dân tộc và hệ thời sự chính trị tổng hợp, phủ sóng toàn tỉnh Cao Bằng và vùng phụ cận Bắc Kạn, Lạng Sơn. Nghe đâu chưa có điểm phát sóng phát thanh truyền hình của quốc gia nào trong khu vực Đông Nam Á vượt được độ cao lý tưởng này.

Toàn vùng Phia Oắc - Phia Đén có tổng diện tích tự nhiên 24,631ha, trong đó rừng đặc dụng Phia Oắc - Phia Đén rộng hơn 10.261ha; độ cao từ 1500m - 1931m so với mặt nước biển, nhiệt độ trung bình cả năm là 18 độ C, sương mù quanh năm thường xuất hiện vào sáng sớm, chiều tối và đêm, điểm sương mù nặng nhất là đỉnh đèo Colia. Mùa Đông đến sớm và lạnh thuộc loại nhất Việt Nam. Nơi đây nằm ở vị trí giao lưu của nhiều tuyến đường giao thông và là nơi đầu nguồn của nhiều con sông, có địa hình núi cao, nhiều hang động, và vẫn còn giữ được diện tích rừng nguyên sinh.

TS Lê Trần Chấn, Trung tâm Địa Môi trường & Tổ chức Lãnh thổ, cho hay độ ẩm và nhiệt độ là hai yếu tốc quyết định tạo nên rừng lùn, rừng rêu độc đáo ở Phia Oắc – Phia Đén vào loại bậc nhất ở Việt Nam. Sở dĩ gọi là rừng lùn vì rừng chỉ có hai tầng, không có tầng vượt tán, tầng cao nhất tán liên tục, cây phân nhánh sớm, chiều cao tối đa không vượt quá 15m. Nói về rừng rêu thì ở những vườn quốc gia khác như Tam Đảo, Hoàng Liên Sơn, Bạch Mã cũng có nhưng rêu không phủ dầy đặc lên thân cây và vách đá như ở Phia Oắc – Phia Đén.

< Chuyên gia lâm nghiệp Vũ Văn Dũng tìm được cây bạch chỉ bên cạnh tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia (ĐTNVN -VOV) trên đỉnh Phía Oắc.

Theo đánh giá của các nhà khoa học ở Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam, từ những đặc điểm trên có thể khẳng định rừng lùn, rừng rêu ở Phia Oắc xứng đáng được gọi là “rừng cảnh tiên” với hệ thống rừng lùn xanh mướt với những cây hàng trăm năm tuổi. Rừng lùn, rừng rêu ở Phia Oắc – Phia Đén chính là đại diện cho một vùng sinh thái tự nhiên Đông Bắc của Việt Nam, nơi chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của hoàn lưu gió mùa Đông Bắc. Phia Oắc – Phia Đén có nhiều dông, nhiều sương muối, mưa phùn và có thể quan sát được tuyết vào mùa Đông ở vùng núi cao.

Do nằm trong vùng Đông Bắc là cửa ngõ đón gió mùa Đông Bắc nên từ độ cao 1.600m trở lên nhiệt độ trung bình năm dưới 15 độ C, lại kết hợp với mưa, sương mùa, độ ẩm cao nên đã hình thành nên đai khí hậu lạnh và ẩm ướt quanh năm. Đây chính là điều kiện cần có để hình thành nên kiểu rừng lùn, rừng rêu rất đặc trưng ngay ở độ cao 1600m trở lên mà rất nhiều vùng núi cao khác không có được. Nếu có kiểu rừng rêu ở dãy Hoàng Liên Sơn, phải lên đến độ cao khoảng 2400m trở lên mới gặp. Chính hình thái thời tiết như vậy đã phát triển thảm thực vật ôn đới núi cao với kiểu rừng rêu đặc trưng, các cây gỗ phân cành sớm, cong queo, phủ đầy rêu.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh, Hội Bảo vệ Thiên nhiên&Môi trường Việt Nam, chia sẻ năm 1960 ông cùng với một số nghiên cứu sinh đã khảo sát ở Phia Oắc – Phia Đén. Và trong những năm gần đây vị giáo sư 84 tuổi này cùng với một số nhà khoa học tiếp tục có mấy chuyến khảo sát thực địa và đánh giá rừng lùn, đặc biệt là rừng rêu phủ xanh những thân cây, phiến đá tạo ra nét cổ kính. Có những cây rêu phủ đến 80 – 90% xanh mượt từ gốc lên đến ngọn.

Lên đến đỉnh Phia Oắc, hình ảnh đầu tiên thu thút chúng tôi là tháp antena phát sóng phát thanh truyền hình quốc gia Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV). Theo quan sát, chúng tôi thấy không chỉ ở trong nhà mà cả ngoài hiên nhà, bể nước, khu nhà vệ sinh, những tường gạch, đá xây quanh ngôi nhà cũng thấy rêu xanh phủ.


< Băng tuyết phủ trắng những ngọn đồi tại vùng núi Phia Oắc - Phia Đén (3/1/2013).

Anh Mông Thế Minh, cán bộ làm việc năm năm ở trạm phát sóng FM của Đài Tiếng nói Việt Nam, nói mùa Đông thì nhiệt độ ở trên đỉnh Phia Oắc xuống dưới 10 độ C. Năm nào cũng vậy, trước hoặc sau Tết tuyết đều xuất hiện trên đỉnh Phia Oắc – Phia Đén, phủ trắng ngọn cây và mặt đất xung quanh ngôi nhà của mấy anh em trực làm việc. Ngôi nhà ở của cán bộ trực Đài Tiếng nói Việt Nam được đưa vào sử dụng khoảng năm 2008 nhưng hiện nay rêu mốc đã phủ nhiều chỗ ở trên tường. Chính vì vậy mà mấy anh em trực ở đây quanh năm phải sử dụng chăn bông, ngay cả ban ngày.

“Có những đợt tuyết phủ dầy đến 10cm trong ba ngày, bể nước sinh hoạt đóng băng. Vì vậy mấy anh em phải đập đá cho vào chậu rồi đặt vào phòng máy phát cho đá chảy ra để sử dụng. Còn mùa này nhiệt độ ban ngày khoảng 17 – 18 độ C, còn ban đêm xuống còn 12 – 13 độ C. Chính vì vậy, mấy anh em quanh năm phải sử dụng chăn bông. Anh thấy đấy, trên giường lúc nào cũng có mấy cái chăn bông cho mỗi người. Do nhiệt độ xuống thấp, độ ẩm cao nên ngôi nhà này mới được đưa vào sử dụng được khoảng bốn năm nay thôi mà tường đã xuất hiện nhiều ô mốc trắng, mốc xanh. Tường nhiều chỗ đã bong tróc. Những chỗ màu xanh trên tường là rêu phủ đó”, anh Mông chia sẻ.

Phia Oắc – Phia Đén là một trong những khu vực có cấu trúc địa chất đặc biệt, là một trong những khu vực giàu tài nguyên khoáng sản và sinh vật vào loại bậc nhất Việt Nam. Cũng giống như Sa Pa (Lào Cai), Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Ba Vì (Hà Nội), Mẫu Sơn (Lạng Sơn)…, Phia Oắc – Phia Đén cũng là một miền đất lạnh với hệ thống núi cao quanh năm mây phủ cùng không gian nguyên sinh thơ mộng, núi rừng quanh năm mát mẻ… Không chỉ có khí hậu và rừng nguyên sinh lý tưởng Phia Oắc - Phia Đén, còn ẩn chứa dưới lòng đất số khoáng sản quý hiếm như volfram, vàng, thiếc và sắt…

< Độ ẩm và nhiệt độ là hai yếu tố quyết định tạo nên rừng lùn, rừng rêu độc đáo ở Phía Oắc- Phía Đén vào loại bậc nhất Việt Nam.

Có thể nói Phia Oắc - Phia Đén là bức tranh hùng vĩ và thơ mộng, ẩn chứa nhiều điều kỳ diệu của tự nhiên, được tạo thành bởi các dãy núi cao trùng điệp, là dải rừng xanh tự nhiên, các thảm thực vật, rừng tre, nứa, rừng vầu, rừng trúc, các trảng cỏ...cùng không gian nguyên sinh mang đậm nét hoang sơ của rừng núi quanh năm mây phủ, tạo nên bức tranh hài hòa, có cảnh sắc thơ mộng.

Chính sự hoang sơ, nguyên vẹn của núi rừng nơi đây đã tạo sự hứng thú đặc biệt thu hút các nhà khoa học tiếp tục say mê tìm hiểu nơi đây. Cũng chính trong những chuyến khảo sát này, các nhà khoa học phát hiện “rừng cảnh tiên” vẫn bị lâm tặc phá rừng, khai thác khoáng sản, phát nương làm rẫy.

Còn tiếp

Korean Air!

Theo sử sách, năm 1829, Doanh điền sứ Tướng công Nguyễn Công Trứ và các vị chiêu mộ đã khẩn khai ra mảnh đất Kim Sơn – Ninh Bình từ một bãi bồi hoang sơ đầy bùn lầy, lau sậy… 

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, Kim Sơn ngày nay đang hứa hẹn là một địa phương giàu tiềm năng du lịch…

Được sự ưu ái của thiên nhiên, Kim Sơn sở hữu tới 18km bờ biển, nhờ đó nơi đây có một vùng ven sinh thái rộng lớn, trù phú, sinh động với diện tích trên 105 nghìn hecta.

Những cánh rừng ngập mặn trải dài ngút ngàn, những đầm lầy mặn, bãi bồi, cửa sông… là nơi hội tụ của hơn 500 loài động, thực vật thủy sinh, hơn 50 loài cây ngập mặn trên các bãi bồi cửa sông, 200 loài chim, trong đó có nhiều loài quý hiếm đã được ghi vào sách đỏ thế giới. Với hệ sinh thái, đa dạng sinh học đã đưa vùng ven biển Kim Sơn trở thành bộ phận quan trọng, là vùng đệm và vùng chuyển tiếp của khu dự trữ sinh quyển thế giới đất ngập nước ven biển liên tỉnh châu thổ sông Hồng. Kim Sơn còn được công nhận là nơi thuận lợi và phù hợp cho loại hình du lịch nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng…

Trong 7 xã bãi ngang ven biển Kim Sơn được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới thì có 4 xã thuộc vùng chuyển tiếp là Kim Tân, Kim Mỹ, Cồn Thoi và thị trấn Bình Minh; 3 xã thuộc vùng sinh quyển là Kim Hải, Kim Trung và Kim Đông; vùng lõi được đưa vào là toàn bộ khu vực phía Nam đê biển Bình Minh 2 gồm: bãi bồi, rừng ngập mặn Kim Sơn, các nông trường quân đội, vùng biển Ninh Bình, đảo Cồn Nổi và Cồn Mờ. Để thăm khu dự trữ sinh quyển thế giới này, điểm đầu tiên chúng tôi tới đó là xã Kim Đông.

Kim Đông nằm ở cửa hữu sông Đáy, không chỉ là nơi ‘‘cùng trời cuối đất Ninh Bình” mà còn là xã thuận tiện về giao thông, có hạ tầng phát triển du lịch tốt và mang nhiều đặc trưng nhất của khu kinh tế biển Ninh Bình cũng như toàn bộ khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Kim Đông có cảng tổng hợp Kim Sơn, chợ đầu mối thủy sản Kim Đông, bến xe khách… đều là những công trình quan trọng đã được xây dựng nhằm phục vụ giao thương, phát triển kinh tế và du lịch...

Kim Đông phát triển các nghề nuôi tôm, cua, ngao, trồng cói và lúa, là nơi lấn biển lớn nhất nước ta hiện nay, hàng năm phù sa bồi đắp hơn 100m mở rộng ra biển. Phù sa bồi đắp đến đâu thì rừng ngập mặn tiến ra tới đó tạo nên những bức tường thành vững chắc và môi trường đa dạng sinh học với các loài chim nước, cá biển, thực vật.

UNESCO xếp Kim Đông vào vùng bảo vệ đặc biệt của khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Tính nổi bật toàn cầu ở đây được thể hiện ở cảnh quan sinh thái vùng đất mở với những thay đổi địa chất diễn ra mau lẹ, đa dạng sinh học với các loài chim nước trú ngụ trong rừng phòng hộ ven biển. Theo đánh giá của những người làm du lịch, cảnh quan sinh thái vùng ven biển nơi đây còn hoang sơ, thích hợp với việc khai thác du lịch đồng quê, nghỉ dưỡng và tắm biển.

Đến với Kim Đông và khu vực 3 xã ven biển Kim Sơn du khách còn được đi trên những con đê biển để thăm những đầm tôm, đồng cói, rừng phòng hộ... Đứng giữa mênh mông của trời, bát ngát của biển và gặp những con người phóng khoáng từ nhiều vùng miền hội tụ tạo cho khách phương xa thấy lòng mình thanh thản, nhẹ nhõm và khoáng đạt, dạt dào như tiếng sóng của biển…

Cách bờ biển Kim Sơn chừng 5km là Cồn Nổi. Cồn Nổi ẩn hiện giữa mênh mông sông nước, nhìn từ xa xa, Cồn Nổi thật đẹp và lãng mạn. Với độ thoải nông, cát vàng sạch mịn càng làm cho Cồn trở nên mênh mông hơn. Sải bước trên trên bờ cát trải dài, vừa trầm tư nghe biển gọi, nghe tiếng sóng vỗ về và chứng kiến hoạt động khai thác, nuôi trồng thủy sản của ngư dân cùng bầu không khí trong lành ở Cồn sẽ tạo cho du khách tâm trạng thật thư thái, thoải mái. Ở đây, muống biển là loài sinh vật đặc trưng và chiếm ưu thế ở đây. Nếu đảo Cồn Nổi được khai thác đúng và hợp lý sẽ là một mắt xích và là điểm chốt trong quần thể du lịch, cùng với nuôi trồng thủy sản tạo thành thế mạnh kinh tế biển, kinh tế du lịch cho Kim Sơn, tiếp nối nguyện vọng hùng ca “mở đất” thủa đầu của ông cha.

Được biết, trong hoạch định chính sách cũng như tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, Ninh Bình đã rất quan tâm đẩy mạnh phát triển kinh tế du lịch. Đặc biệt là việc thành lập khu kinh tế ven biển Kim Sơn tại vùng biển bãi ngang - Cồn Nổi và 7 xã ven biển Kim Sơn, trong đó Cổn Nổi được đặc biệt quan tâm.

Phát triển kinh tế biển và kinh tế du lịch là nhiệm vụ trọng tâm của Kim Sơn, và huyện đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về đẩy mạnh phát triển kinh tế biển gắn với du lịch, trong đó phấn đấu đưa Cồn Nổi thành “điểm đến” của du khách.

Do đó, ở Kim Sơn, một dự án xây dựng khu du lịch sinh thái biển, kết hợp vui chơi, nghỉ dưỡng tại Cồn Nổi đã và đang được triển khai với tổng diện tích trên 4.155ha. Dự án bao gồm các khách sạn, biệt thự cao cấp, khu vui chơi giải trí, các công trình hạ tầng kỹ thuật, hệ thống cây xanh; xây dựng khu tâm linh đền thờ thần biển; khu trồng rừng ngập mặn chắn sóng; khu bãi tắm, thể thao lướt ván, lượn dù, khu du thuyền, ngắm cảnh, vui chơi trên biển; hệ thống giao thông, điện, nước…

Đặc biệt, trong khuôn khổ của dự án này, đền thờ Lạc Long Quân sẽ được xây dựng tại Cồn Nổi và đền thờ Âu Cơ tại rừng Quốc gia Cúc Phương nhằm thu hút khách thập phương tìm về cội nguồn lịch sử với truyền thuyết Âu Cơ - Lạc Long Quân và khai thác các điểm du lịch lân cận để tạo sức hấp dẫn tổng thể vùng, đảm bảo cân bằng giữa việc bảo tồn và khai thác các giá trị của hệ thống tài nguyên du lịch, kết hợp lợi ích của người dân địa phương, phù hợp với nhu cầu thị trường của du khách.

Theo dự kiến, dự án này sẽ hoàn thành vào năm 2021 và khi đó khu vực bãi bồi, Cồn Nổi ven biển Kim Sơn sẽ được xây dựng thành một khu du lịch sinh thái biển có tầm cỡ quốc gia, quốc tế với tổng hợp tất cả các loại hình du lịch mà đặc trưng cơ bản là lịch sử, văn hóa, tâm linh, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Korean Air! - Theo Hoàng Anh (Báo Du Lịch), internet

Ai về Kim Sơn

· Tags >> , ,

Theo sử sách, năm 1829, Doanh điền sứ Tướng công Nguyễn Công Trứ và các vị chiêu mộ đã khẩn khai ra mảnh đất Kim Sơn – Ninh Bình từ một bãi bồi hoang sơ đầy bùn lầy, lau sậy… 

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, Kim Sơn ngày nay đang hứa hẹn là một địa phương giàu tiềm năng du lịch…

Được sự ưu ái của thiên nhiên, Kim Sơn sở hữu tới 18km bờ biển, nhờ đó nơi đây có một vùng ven sinh thái rộng lớn, trù phú, sinh động với diện tích trên 105 nghìn hecta.

Những cánh rừng ngập mặn trải dài ngút ngàn, những đầm lầy mặn, bãi bồi, cửa sông… là nơi hội tụ của hơn 500 loài động, thực vật thủy sinh, hơn 50 loài cây ngập mặn trên các bãi bồi cửa sông, 200 loài chim, trong đó có nhiều loài quý hiếm đã được ghi vào sách đỏ thế giới. Với hệ sinh thái, đa dạng sinh học đã đưa vùng ven biển Kim Sơn trở thành bộ phận quan trọng, là vùng đệm và vùng chuyển tiếp của khu dự trữ sinh quyển thế giới đất ngập nước ven biển liên tỉnh châu thổ sông Hồng. Kim Sơn còn được công nhận là nơi thuận lợi và phù hợp cho loại hình du lịch nghiên cứu khoa học, du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng…

Trong 7 xã bãi ngang ven biển Kim Sơn được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới thì có 4 xã thuộc vùng chuyển tiếp là Kim Tân, Kim Mỹ, Cồn Thoi và thị trấn Bình Minh; 3 xã thuộc vùng sinh quyển là Kim Hải, Kim Trung và Kim Đông; vùng lõi được đưa vào là toàn bộ khu vực phía Nam đê biển Bình Minh 2 gồm: bãi bồi, rừng ngập mặn Kim Sơn, các nông trường quân đội, vùng biển Ninh Bình, đảo Cồn Nổi và Cồn Mờ. Để thăm khu dự trữ sinh quyển thế giới này, điểm đầu tiên chúng tôi tới đó là xã Kim Đông.

Kim Đông nằm ở cửa hữu sông Đáy, không chỉ là nơi ‘‘cùng trời cuối đất Ninh Bình” mà còn là xã thuận tiện về giao thông, có hạ tầng phát triển du lịch tốt và mang nhiều đặc trưng nhất của khu kinh tế biển Ninh Bình cũng như toàn bộ khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Kim Đông có cảng tổng hợp Kim Sơn, chợ đầu mối thủy sản Kim Đông, bến xe khách… đều là những công trình quan trọng đã được xây dựng nhằm phục vụ giao thương, phát triển kinh tế và du lịch...

Kim Đông phát triển các nghề nuôi tôm, cua, ngao, trồng cói và lúa, là nơi lấn biển lớn nhất nước ta hiện nay, hàng năm phù sa bồi đắp hơn 100m mở rộng ra biển. Phù sa bồi đắp đến đâu thì rừng ngập mặn tiến ra tới đó tạo nên những bức tường thành vững chắc và môi trường đa dạng sinh học với các loài chim nước, cá biển, thực vật.

UNESCO xếp Kim Đông vào vùng bảo vệ đặc biệt của khu dự trữ sinh quyển châu thổ sông Hồng. Tính nổi bật toàn cầu ở đây được thể hiện ở cảnh quan sinh thái vùng đất mở với những thay đổi địa chất diễn ra mau lẹ, đa dạng sinh học với các loài chim nước trú ngụ trong rừng phòng hộ ven biển. Theo đánh giá của những người làm du lịch, cảnh quan sinh thái vùng ven biển nơi đây còn hoang sơ, thích hợp với việc khai thác du lịch đồng quê, nghỉ dưỡng và tắm biển.

Đến với Kim Đông và khu vực 3 xã ven biển Kim Sơn du khách còn được đi trên những con đê biển để thăm những đầm tôm, đồng cói, rừng phòng hộ... Đứng giữa mênh mông của trời, bát ngát của biển và gặp những con người phóng khoáng từ nhiều vùng miền hội tụ tạo cho khách phương xa thấy lòng mình thanh thản, nhẹ nhõm và khoáng đạt, dạt dào như tiếng sóng của biển…

Cách bờ biển Kim Sơn chừng 5km là Cồn Nổi. Cồn Nổi ẩn hiện giữa mênh mông sông nước, nhìn từ xa xa, Cồn Nổi thật đẹp và lãng mạn. Với độ thoải nông, cát vàng sạch mịn càng làm cho Cồn trở nên mênh mông hơn. Sải bước trên trên bờ cát trải dài, vừa trầm tư nghe biển gọi, nghe tiếng sóng vỗ về và chứng kiến hoạt động khai thác, nuôi trồng thủy sản của ngư dân cùng bầu không khí trong lành ở Cồn sẽ tạo cho du khách tâm trạng thật thư thái, thoải mái. Ở đây, muống biển là loài sinh vật đặc trưng và chiếm ưu thế ở đây. Nếu đảo Cồn Nổi được khai thác đúng và hợp lý sẽ là một mắt xích và là điểm chốt trong quần thể du lịch, cùng với nuôi trồng thủy sản tạo thành thế mạnh kinh tế biển, kinh tế du lịch cho Kim Sơn, tiếp nối nguyện vọng hùng ca “mở đất” thủa đầu của ông cha.

Được biết, trong hoạch định chính sách cũng như tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, Ninh Bình đã rất quan tâm đẩy mạnh phát triển kinh tế du lịch. Đặc biệt là việc thành lập khu kinh tế ven biển Kim Sơn tại vùng biển bãi ngang - Cồn Nổi và 7 xã ven biển Kim Sơn, trong đó Cổn Nổi được đặc biệt quan tâm.

Phát triển kinh tế biển và kinh tế du lịch là nhiệm vụ trọng tâm của Kim Sơn, và huyện đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về đẩy mạnh phát triển kinh tế biển gắn với du lịch, trong đó phấn đấu đưa Cồn Nổi thành “điểm đến” của du khách.

Do đó, ở Kim Sơn, một dự án xây dựng khu du lịch sinh thái biển, kết hợp vui chơi, nghỉ dưỡng tại Cồn Nổi đã và đang được triển khai với tổng diện tích trên 4.155ha. Dự án bao gồm các khách sạn, biệt thự cao cấp, khu vui chơi giải trí, các công trình hạ tầng kỹ thuật, hệ thống cây xanh; xây dựng khu tâm linh đền thờ thần biển; khu trồng rừng ngập mặn chắn sóng; khu bãi tắm, thể thao lướt ván, lượn dù, khu du thuyền, ngắm cảnh, vui chơi trên biển; hệ thống giao thông, điện, nước…

Đặc biệt, trong khuôn khổ của dự án này, đền thờ Lạc Long Quân sẽ được xây dựng tại Cồn Nổi và đền thờ Âu Cơ tại rừng Quốc gia Cúc Phương nhằm thu hút khách thập phương tìm về cội nguồn lịch sử với truyền thuyết Âu Cơ - Lạc Long Quân và khai thác các điểm du lịch lân cận để tạo sức hấp dẫn tổng thể vùng, đảm bảo cân bằng giữa việc bảo tồn và khai thác các giá trị của hệ thống tài nguyên du lịch, kết hợp lợi ích của người dân địa phương, phù hợp với nhu cầu thị trường của du khách.

Theo dự kiến, dự án này sẽ hoàn thành vào năm 2021 và khi đó khu vực bãi bồi, Cồn Nổi ven biển Kim Sơn sẽ được xây dựng thành một khu du lịch sinh thái biển có tầm cỡ quốc gia, quốc tế với tổng hợp tất cả các loại hình du lịch mà đặc trưng cơ bản là lịch sử, văn hóa, tâm linh, du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng.

Korean Air! - Theo Hoàng Anh (Báo Du Lịch), internet

Không chỉ là trung tâm nghiên cứu khoa học, nuôi trồng các loại cây, con làm dược liệu, và cấp cứu, điều trị rắn độc cắn cho hàng chục ngàn người dân khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Trại rắn Đồng Tâm còn được biết đến như một khu bảo tồn tập chung số lượng rắn lớn nhất Việt Nam.

< Cổng Khu bảo tồn Động vật Hoang dã, cũng là trại rắn Đồng Tâm.

Trại rắn Đồng Tâm là tên gọi tắt của Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu Quân khu 9, với tiền thân là Xí nghiệp Dược liệu 408 được thành lập vào tháng 10/1977 với diện tích khoảng 12ha, tọa lạc tại xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.

< Rắn khắp nơi, đúng là 'vương quốc rắn'.

< Da rắn.

Trung tá, bác sĩ Vũ Ngọc Lương – Phó giám đốc trung tâm cho biết, hiện nay trại rắn Đồng Tâm đang nuôi hơn 2000 cá thể rắn thuộc 10 loài khác nhau, trong đó có 250 cá thể hổ đất và 150 cá thể hổ mang chúa (hổ chúa, hổ mây).

< Hình bên là một chú hổ chúa nặng hơn 13kg, dài gần 4m. Nhiều người chứng kiến đã khiếp vía khi nhìn con rắn khổng lồ đen như khúc gỗ mun, thi thoảng lại vươn đầu cao ngang ngực, bạnh chiếc cổ to như quạt mo lè lưỡi đung đưa dọa dẫm.

< Bên cạnh đó, tại đây còn có hàng trăm con rắn cực độc thuộc nhiều loài khác nhau như hổ mèo, cạp nong, cạp nia, lục đuôi đỏ...với đủ loại kích thước từ cây đũa cho đến cổ tay.

< Rắn bò lổn ngổn trên cây (dĩ nhiên là trong chuồng).

< Các chuồng nuôi rắn với đầy đủ hang hốc, máng ăn, nơi tắm nắng, khiến khu trại như một công viên bảo tồn thu nhỏ. Môi trường sống rất tự nhiên đã làm cho các chú mãng xà phát triển rất nhanh.

< Hiện nay, cứ mỗi 3 tháng những chú rắn tại đây sẽ được lấy nọc một lần, với số lượng khoảng 100g. Đây là nguồn dược liệu vô cùng quý giá để sản xuất huyết thanh kháng nọc dùng điều trị cho chính các bệnh nhân bị rắn cắn.

< Không chỉ nuôi rắn và lấy nọc, hiện nay trung tâm còn có khoa cấp cứu để điều trị các trường hợp bị rắn độc cắn (khoảng 1000 người/năm), với tỉ lệ thành công 100%.

< Bằng những phương pháp chi tiết, khoa học trung tâm đang cho ra đời những lứa rắn con khỏe mạnh nhất, và hoàn toàn có thể chủ động trong trong việc duy trì và bảo vệ nguồn gen vô cùng quý giá này.

< Cũng tại nơi này còn có một bảo tàng rắn, là nơi lưu giữ hàng trăm tiêu bản rắn thuộc nhiều loài khác nhau, trong đó có một tiêu bản rắn hổ mây dài tới 4,5m.

< Cùng với rắn, hàng chục con trăn cỡ lớn với khối lượng hàng chục kg cũng đang được nuôi tại đây. 

< Ngoài ra còn có nhiều loài động vật khác đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại trại rắn Đồng Tâm, trong đó phải kể tới con ba ba màu vàng tơ rất quý hiếm, với cân nặng khoảng 35kg.

Korean Air! - Theo Nguyễn Cường (Infonet)

Thăm 'Vương quốc rắn' tại Miền Tây

· Tags >> , ,

Không chỉ là trung tâm nghiên cứu khoa học, nuôi trồng các loại cây, con làm dược liệu, và cấp cứu, điều trị rắn độc cắn cho hàng chục ngàn người dân khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Trại rắn Đồng Tâm còn được biết đến như một khu bảo tồn tập chung số lượng rắn lớn nhất Việt Nam.

< Cổng Khu bảo tồn Động vật Hoang dã, cũng là trại rắn Đồng Tâm.

Trại rắn Đồng Tâm là tên gọi tắt của Trung tâm Nuôi trồng Nghiên cứu Chế biến Dược liệu Quân khu 9, với tiền thân là Xí nghiệp Dược liệu 408 được thành lập vào tháng 10/1977 với diện tích khoảng 12ha, tọa lạc tại xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang.

< Rắn khắp nơi, đúng là 'vương quốc rắn'.

< Da rắn.

Trung tá, bác sĩ Vũ Ngọc Lương – Phó giám đốc trung tâm cho biết, hiện nay trại rắn Đồng Tâm đang nuôi hơn 2000 cá thể rắn thuộc 10 loài khác nhau, trong đó có 250 cá thể hổ đất và 150 cá thể hổ mang chúa (hổ chúa, hổ mây).

< Hình bên là một chú hổ chúa nặng hơn 13kg, dài gần 4m. Nhiều người chứng kiến đã khiếp vía khi nhìn con rắn khổng lồ đen như khúc gỗ mun, thi thoảng lại vươn đầu cao ngang ngực, bạnh chiếc cổ to như quạt mo lè lưỡi đung đưa dọa dẫm.

< Bên cạnh đó, tại đây còn có hàng trăm con rắn cực độc thuộc nhiều loài khác nhau như hổ mèo, cạp nong, cạp nia, lục đuôi đỏ...với đủ loại kích thước từ cây đũa cho đến cổ tay.

< Rắn bò lổn ngổn trên cây (dĩ nhiên là trong chuồng).

< Các chuồng nuôi rắn với đầy đủ hang hốc, máng ăn, nơi tắm nắng, khiến khu trại như một công viên bảo tồn thu nhỏ. Môi trường sống rất tự nhiên đã làm cho các chú mãng xà phát triển rất nhanh.

< Hiện nay, cứ mỗi 3 tháng những chú rắn tại đây sẽ được lấy nọc một lần, với số lượng khoảng 100g. Đây là nguồn dược liệu vô cùng quý giá để sản xuất huyết thanh kháng nọc dùng điều trị cho chính các bệnh nhân bị rắn cắn.

< Không chỉ nuôi rắn và lấy nọc, hiện nay trung tâm còn có khoa cấp cứu để điều trị các trường hợp bị rắn độc cắn (khoảng 1000 người/năm), với tỉ lệ thành công 100%.

< Bằng những phương pháp chi tiết, khoa học trung tâm đang cho ra đời những lứa rắn con khỏe mạnh nhất, và hoàn toàn có thể chủ động trong trong việc duy trì và bảo vệ nguồn gen vô cùng quý giá này.

< Cũng tại nơi này còn có một bảo tàng rắn, là nơi lưu giữ hàng trăm tiêu bản rắn thuộc nhiều loài khác nhau, trong đó có một tiêu bản rắn hổ mây dài tới 4,5m.

< Cùng với rắn, hàng chục con trăn cỡ lớn với khối lượng hàng chục kg cũng đang được nuôi tại đây. 

< Ngoài ra còn có nhiều loài động vật khác đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại trại rắn Đồng Tâm, trong đó phải kể tới con ba ba màu vàng tơ rất quý hiếm, với cân nặng khoảng 35kg.

Korean Air! - Theo Nguyễn Cường (Infonet)

Đăng ký: Bài đăng (Atom)