Dòng sông tiên nữ mê hoặc lữ khách

Thấp thoáng trong nắng chiều, thiếu nữ Thái mềm mại chải tóc dưới dòng Púng Hon ở Mường Lèo (Sốp Cộp, Sơn La) khiến con suối trở nên huyền ảo, có lẽ thế nên người ta gọi đó là dòng sông tiên nữ.

< Các cô gái Thái đang khỏa mình trong dòng  nước.

Những ai đã đến với sông Mã, được ngắm nhìn những đường nét kiêu kỳ đó thường bảo, đây là tiên cảnh. Dòng suối Púng Hon chắt chiu nguồn mạch của mây núi để dệt cho dòng sông Mã thêm hùng vĩ, hoang sơ.

Hình ảnh cô gái Thái chải tóc bên dòng Púng Hon, thế thôi mà cứ như mê hoặc cả núi rừng lẫn lữ khách ngang qua. Dòng suối miệt mài chảy. Cô gái e ấp, chải vuốt mái tóc mềm mại như dòng suối cho đến khi bóng chiều hạ ánh sáng xuống núi.

Khói lam chiều bảng lảng đưa ta lạc vào xứ sở yên bình đến mơ màng. Cơm tối với cá bống suối Púng Hon nấu lá chua rừng. Và mâm cơm có giản dị đến mấy cũng không thể thiếu sâu chít chao lá chanh và côn trùng chiên giòn thơm nức.

< Những thiếu nữ người Thái đang tắm trên sông Đà sau buổi lên nương.

Là bản du lịch sinh thái, thế nên cộng đồng bà con người Thái đã biết tiếp cận với “nhịp đập” của “dân du mục” tìm đến khám phá. Chợt nhớ ra, trên dọc hành trình đến Mường Lèo ban chiều, qua những con suối bên khe núi thường bắt gặp những cô gái Thái tắm mình trong dòng sông để chải tóc, đó là cách làm đẹp hay chỉ để khỏa những nhọc nhằn sau một ngày dài lao động?

< Nụ cười tỏa nắng bên dòng nước mát lạnh. "Tắc nặm" (vác nước), "pây áp nậm" (đi tắm suối) trên những dòng sông, suối là việc thường ngày của người Thái..

Người chủ nhà không trả lời mà lại kể, xưa người Thái đen ở Mường Lèo đi săn thấy một con tê giác có 3 sừng, phường săn đuổi mãi, qua những ngọn núi quanh năm mây phủ, qua những tán rừng nguyên sinh thì thấy một vùng đất bằng phẳng.

< Tắm tiên trên dòng sông Đà.

Ở giữa vùng đất đó ở có một con suối nước trong xanh mà chiều chiều hươu, nai kéo từng đàn xuống uống nước. Biết là vùng đất tốt, tộc người ăn theo nước mới di dân đến khai khẩn dựng mường. Thời ấy, con người và muông thú cùng chung sống hòa thuận dưới cánh rừng đại ngàn năm này qua năm khác…

Có rất nhiều truyền thuyết khiến ta đặt câu hỏi mãi không thôi, như loài tê giác 3 sừng kia có nguồn gốc từ đâu… Song, những gì ta được tận “mục sở thị” gom lại trong mắt, trong trí nhớ, đã có thể cho ta câu trả lời, đó là sự yên bình và hoang sơ.

Lễ hội gội đầu dân tộc Thái trên sông Đà

Lễ hội gội đầu của đồng báo Thái. Đây là hoạt động nằm trong tuần văn hóa “Qua miền Tây Bắc”, đồng thời đáp ứng nguyện vọng của đồng bào vùng di dân tái định cư thủy điện Sơn La.

Khi ánh nắng bừng sáng mặt sông Đà, lễ gội đầu được bắt đầu. Người chủ sự thông báo với dân bản: “Năm mới sắp đến, bà con dân bản hãy xuống bến nước chuẩn bị gội đầu”. Theo đó, nam thanh nữ tú trong bản khua trống, chiêng, kéo theo dòng người ra sông gội đầu.

Trong chậu nước gội đầu của mỗi người, được đun bằng bồ kết cùng vỏ cây xo xe và những cánh hoa rừng gồm hoa đào, hoa mận tạo ra một thứ nước thơm quyến rũ...

Đàn ông khoác súng kíp, đeo túi thổ cẩm trong có đựng bảo bối gọi là “thung xanh”. “Bảo bối” thực ra chỉ là móng vuốt hổ, vuốt gấu, đoạn sừng tê giác, châu ngọc hoặc có thể chỉ là của hồi môn, như: nhẫn vàng, vòng bạc...

Trong Lễ hội gội đầu còn có các nghi thức khác như múa xoè, làm nghi lễ cúng thần sông, thần suối, kèm theo là các trò chơi dân gian. Từ già trẻ, gái trai, mọi thành viên trong bản đều được tham gia lễ hội gội đầu.

Theo quan niệm của người Thái trắng, lễ gội đầu là để rửa trôi, tống tiễn bệnh tật, điều không may mắn của năm cũ theo dòng nước (sông, suối), đi mãi không lặp lại; đồng thời cầu cho khi bước vào năm mới có nhiều sức khoẻ, làm ăn mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu...

Korean Air - Theo An Ninh Đời Sống, ảnh từ nhiều nguồn khác.

Suối Hoa, chốn tắm của nàng tiên Mường Hoa...

Đến Sa Pa (Lào Cai), nhiều người đã từng lên Thác Bạc, được chiêm ngưỡng vẻ hùng vĩ của ngọn thác này và đây chính là ngọn nguồn của con suối với cái tên rất đẹp Mường Hoa.

< Dòng suối Hoa chảy ngoằn ngoèo giữa thung lũng Mường Hoa.

Suối Mường Hoa (còn gọi là suối Hoa) trải dài khoảng 15 km dọc theo thung lũng Mường Hoa, qua các xã Lao Chải, Tả Van, Hầu Thào và kết thúc ở Bản Hồ với các bản làng trù phú, các thảm ruộng bậc thang trải dọc theo con suối.

< Suối Hoa chảy quanh các thửa ruộng bậc thang.

Dòng suối như con trăn khổng lồ ngoằn ngoèo, uốn lượn bên những triền ruộng bậc thang. Vào mùa lúa chín, sắc vàng từ những tràn ruộng soi bóng xuống dòng nước trong xanh làm tôn thêm vẻ đẹp huyền ảo của thung lũng Mường Hoa.

Đổ về dòng suối này có khoảng 22 con suối nhỏ bắt nguồn từ những cánh rừng, khe núi khiến dòng suối này bốn mùa tuôn chảy.

< Một trong những chiếc cầu Mây qua dòng suối Hoa.

Để dễ dàng qua lại đôi bờ, những cư dân ven suối đã làm những chiếc cầu mây vắt ngang dòng suối bên những cây cổ thụ rêu phong. Những chiếc cầu mây đã góp phần điểm tô cho dòng suối và cũng là nơi thu hút khá nhiều khách du lịch.

< Đây cũng là nơi các cô sơn nữ đẹp như tiên khỏa trần dưới dòng nước tắm gội sau những buổi làm đồng. 

Suốt chiều dài của suối có rất nhiều vực, thác với những phiến đá trắng như được bàn tay vô hình kỳ cọ, xếp đặt công phu. Trước đây, đoạn suối ở Tả Van rộng, bằng phẳng đã trở thành bãi tắm lý tưởng. Vào ngày cuối tuần, từ Sa Pa mọi người đổ về đây để ngụp lặn trong dòng nước mát.

Người già kể rằng: Vài chục trăm về trước, hai bên bờ suối có rất nhiều cây cổ thụ, dưới những hốc cây là nơi cư ngụ của họ hàng nhà cá. Cá ở suối Mường Hoa nhiều vô kể, có con nặng tới một yến. Vào mùa tháng 2 – 3 (âm lịch) khi ngọn gió nồm xua tan giá lạnh của vùng cao, trai bản trên gái làng dưới tối tối lại rủ nhau ra suối bắt cá, cả khúc suối huyên náo bởi tiếng nói cười rộn rã.

Họ dùng đá ném xuống suối để lũ cá hoảng sợ chạy trốn vào hốc đá rồi xuống suối mò cá. Bắt cá chỉ là cái cớ để các chàng trai nắm tay cô gái. Tay trong tay, ánh mắt trao nhau nồng nàn, đắm đuối và tình yêu bắt đầu từ dòng suối Mường Hoa.

< Sơn nữ trên bản Mường Hoa.

Thung lũng Mường Hoa cũng là nơi có bãi đá chạm khắc chữ cổ và những họa tiết bí ẩn. Trải dài trên chiều dài hơn 4km, chiều rộng 2km, với ít nhất 159 hòn đá, chứa nhiều hình họa bí ẩn, bãi đá từng là điểm tập trung nghiên cứu của nhiều nhà khoa học Việt Nam, Nga, Pháp Australia...

< Bãi đá có những hoa văn, chữ cổ được chạm khắc trên mặt đá ở Tả Van được rào chắn để bảo vệ.

Cả quần thể có những hòn đá với hình khắc đẹp tập trung ở Bản Pho, với những hòn đá lớn, trên bề mặt khắc những hình khác nhau. Đặc biệt là các dạng hình người ở nhiều tư thế: hình người dang tay, đầu tròn tỏa ánh hào quang; có hình người nắm tay nhau; có hình người lộn ngược; có hình những người cặp đôi với bộ phận sinh dục nối liền nhau như biểu hiện của tín ngường thờ sinh thực khí trên các hình vẽ của trống đồng Đông Sơn. Chúng không chỉ mang các giá trị về mặt mỹ thuật mà nó còn có ý nghĩa về mặt tâm linh, như một bức thông điệp bí ẩn mà tổ tiên gửi lại cho con cháu mai sau.

< Một trong những cô tiên ở Mường Hoa.

Ngoài dòng suối Hoa, nơi đây còn có cây cầu treo mang tên Tình Yêu. Người ta cho rằng xưa kia, các nàng tiên thường đến đây tắm vì mê mẩn phong cảnh đẹp nơi này. Thung lũng Mường Hoa vừa được tổ chức Kỷ lục Việt Nam đề cử vào Top 5 thung lũng đẹp nhất Việt Nam.

Đến Mường Hoa, nhiều du khách đã chọn thú đi bộ khám phá cuộc sống và văn hóa người bản địa tại hai xã Lao Chải và Tả Van, ngắm và tắm trong dòng suối Mường Hoa uốn lượn qua những thửa ruộng bậc thang xinh đẹp. Tả Van có nhiều nhà dân đón khách lưu trú, là cơ hội tốt cho những người muốn gần gũi thiên nhiên và con người vùng Tây Bắc.

Korean Air! - Tổng hợp